De Europese Commissies heeft verschillende initiatieven gepresenteerd om EU-burgers beter digitale vaardigheden, sleutelcompetenties en gemeenschappelijke waarden bij te brengen. Het gaat om twee voorstellen voor Raadsaanbevelingen en een actieplan.


Commissie zet in op meer digitale vaardigheden, sleutelcompetenties en gedeelde waarden

Commissie presenteert onderwijsmaatregelen

De Europese Commissie stelt een aantal nieuwe onderwijsinitiatieven voor, die zij toelicht in haar persbericht New measures to boost key competences and digital skills, as well as the European dimension of education. Zij beoogt met de voorgestelde maatregelen digitale vaardigheden te verbeteren, gemeenschappelijke waarden te bevorderen en het bewustzijn van leerlingen over de werking van de EU te vergroten.

Sleutelcompetenties voor de maatschappij van vandaag

Het eerste initiatief is een voorstel voor een vernieuwde Raadsaanbeveling over sleutelcompetenties voor een leven lang leren. In het nieuwe voorstel wordt ingezet op acht vaardigheden, waarbij er extra aandacht is voor ondernemerschap, een innovatiegerichte denkwijze, taalvaardigheden en competenties in de STEM-wetenschappen (science, technology, engineering and mathematics). De maatregelen in het voorstel moeten docenten ondersteunen in het gebruik van innovatieve leermethoden en praktijkgericht onderwijs en mobiliteit stimuleren. De aanbeveling heeft als doel lidstaten meer van elkaar te laten leren over veelbelovende leermethodes, de ondersteuning van het onderwijzend personeel en de beoordeling van de vaardighedenontwikkeling.

Gedeelde Europese waarden

Het tweede voorstel voor een Raadsaanbeveling gaat over het bijbrengen van Europese gemeenschappelijke waarden en inclusiviteit in het onderwijs. De acties die in de aanbeveling worden voorgesteld zouden bij moeten dragen aan het versterken van wederzijds begrip en het tegengaan van trends als populisme, xenofobie en de verspreiding van nepnieuws. Om deze doelen te bereiken wil de Europese Commissie onder andere Erasmus+ inzetten en kritisch denken stimuleren.

Vaardigheden voor digitale transformatie

Het actieplan voor digitaal onderwijs schetst de acties die de Commissie wil ondernemen om digitale technologieën beter te gebruiken in het onderwijs, zodat mensen de juiste digitale vaardigheden aanleren. Zo wil zij een Europees platform voor digitaal hoger onderwijs creëren, dat wordt ondersteund door Erasmus+. Ook wil de Commissie een raamwerk voor digitale vaardigheden ontwikkelen dat is afgestemd op het European Qualifications Framework. Verder is de Commissie van plan betere analysemethoden te ontwikkelen om digitale trends en transformaties te kunnen volgen, waarmee onderwijssystemen kunnen worden verbeterd.

Reactie EUA 

De European University Association (EUA) vindt het spijtig dat de Raadsaanbevelingen over sleutelcompetenties voor een leven lang leren geen vaardigheden omvat die uit politieke of sociale wetenschappen en economische studies verworven zijn. Dit zegt zij in haar reactie EUA response to the 2018 Council Recommendation on Key Competences for Lifelong Learning, waarin EUA ook benadrukt dat er in deze Raadsaanbevelingen moet worden gerefereerd naar de Sustainable Development Goals (SDGs). Verder onderstreept de EUA in een reactie op het Digital Education Action Plan dat het belangrijk is dat de EU gebruikmaakt van al bestaande initiatieven en de onderwijssector betrekt bij het ontwikkelen van een Europees platform voor digitaal hoger onderwijs om zo deelname en eigenaarschap te garanderen. De EUA stelt ook voor dat de Commissie een kader samenstelt voor consultaties en samenwerking, bestaande uit vertegenwoordigers en experts uit de hoger onderwijssector.

Reactie EAEA

De European Association for the Education of Adults (EAEA) verwelkomt het eerste initiatief voor sleutelcompetenties, maar is teleurgesteld over de Raadsaanbeveling voor gemeenschappelijke waarden en het actieplan voor digitaal onderwijs. EAEA roept de Commissie op de voorstellen op te nemen in een geïntegreerde leven lang leren strategie, waarin het belang van volwassenenonderwijs meer erkend wordt.  De (EAEA) heeft haar reactie op de drie initiatieven gepubliceerd in een statement. De EAEA is verheugd met de aandacht voor burgerschap en duurzaamheid overgenomen in de Raadsaanbeveling over sleutelcompetenties. Desalniettemin zou EAEA graag een grotere rol voor gezondheid terugzien in het voorstel. In haar reactie op het voorstel voor gemeenschappelijke waarden benadrukt EAEA dat een bredere benadering wenselijk is. Ook het actieplan voor digitaal onderwijs stelt teleur wat betreft EAEA. De EAEA stelt voor om het initiatief beter te integreren en in lijn te brengen met al bestaande instrumenten. 

Reactie LLP

Het Lifelong Learning Platform (LLLP) ziet de initiatieven als een positieve stap voorwaarts, maar is van mening dat zij op een aantal aspecten tekort schieten. Dit concludeert zij in haar statement LLLP Response to Future of Learning PackageHet LLLP vindt de Raadsaanbevelingen over sleutelcompetenties voor een leven lang leren over het algemeen veelbelovend. Wel wordt de onderlinge verwevenheid van vaardigheden onvoldoende erkend volgens het LLLP. Ook vindt het LLLP het zorgelijk dat de vaardigheid om te leren niet meer afzonderlijk opgenomen is, omdat dit een voorwaarde is voor het ontwikkelen van andere competenties. Het LLLP stemt in met het voorstel voor Europese gemeenschappelijke waarden, maar benadrukt dat het van het toepassing moet zijn op alle onderwijsniveaus: het is een gemiste kans om het voorstel niet uit te breiden naar andere niveaus en met name het volwassenenonderwijs. Tenslotte verwelkomt LLLP het actieplan voor digitaal onderwijs. Wel is zij van mening dat er meer nadruk moet liggen op kwetsbare groepen: niet iedereen beschikt over dezelfde basisvaardigheden. Een individuele aanpak zou daarom centraal moeten staan. Daarnaast moet er volgens LLP ook aandacht zijn voor de rol van non-formele en informele educatie. 

Context

Het voorstel voor een raadsaanbeveling over sleutelcompetenties is een herziening van een aanbeveling uit 2006. Deze herziening werd al eerder aangekondigd in de New Skills Agenda for Europe. Om input te verzamelen voor de herziening opende de Europese Commissie begin 2017 een consultatie. Ook voor het voorstel over gemeenschappelijke waarden in het onderwijs lanceerde de Commissie in 2017 een consultatie. De voorgestelde initiatieven vloeien voort uit de Social Summit in Gothenburg, een mededeling van de Commissie genaamd ‘Strengthening European Identity through Education and Culture’ en de daarop volgende Raadsconclusies van de Europese onderwijsministers.