Gebrekkige definities voor onderwijsprogramma’s
Er is een gebrek aan eenduidige internationale definities voor opleidingen binnen het Europese hoger beroepsonderwijs. Dit blijkt uit een vergelijkend onderzoek “Pathways to Professions: Understanding Higher Vocational and Professional Tertiary Education Systems” van de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO). Het feit dat landen opleidingen voor onder andere leraren, verpleegkundigen of accountants verschillend definiëren, maakt het lastig om te analyseren in welke mate het hoger beroepsonderwijs in lidstaten toegang biedt tot de arbeidsmarkt en vervolgopleidingen. Verder is de huidige academisch-professionele tweedeling binnen het onderwijs problematisch, aangezien sommige opleidingen elementen van beide vormen van onderwijs bevatten. Het rapport stelt daarom een drieledige indeling van opleidingsclassificaties voor en maakt daarbij onderscheid tussen beroepsgerichte opleidingen (bijv. voor verpleegkundigen en interieurontwerpers), sectorgerichte opleidingen (bijv. bedrijfskunde) en algemene opleidingen (bijv. geschiedenis, natuurkunde).
Toegang tot de arbeidsmarkt
Ondanks het feit dat opleidingen binnen het hoger beroepsonderwijs sterk in functie kunnen verschillen, toont het rapport dat het hoger beroepsonderwijs een cruciale rol speelt voor de doorstroming van het middelbaar beroepsonderwijs naar het hoger beroepsonderwijs en soms ook naar de academische sector binnen het hoger onderwijs. Met name jongeren volgen veelvuldig hogere beroepsopleidingen die toegang verstrekken tot de arbeidsmarkt. Ouderen maken voornamelijk gebruik van het hoger beroepsonderwijs om zich te laten omscholen naar een andere functie. Tenslotte observeert het rapport dat studenten die tijdens hun beroepsopleiding stage hebben gelopen of al ervaring hebben kunnen opdoen op een werkplek, doorgaans meer participeren op de arbeidsmarkt dan studenten bij wie hier geen sprake van is.
Context
Naast de OESO toonde ook Cedefop aan dat beroepsgericht onderwijs de afgelopen twintig jaar een steeds grotere rol is gaan spelen in het hoger onderwijs in Europa. De vervaging van de grenzen tussen het academische onderwijs in het hoger onderwijs en het professionele onderwijs in het beroepsonderwijs kunnen tot spanningen leiden over de missie en rol van de verschillende onderwijsniveaus. Eerdere rapporten van de OESO onderstreepten dat er nog veel ontbrekende gegevens zijn in de beschikbare data voor de vergelijking van beroepsonderwijssystemen binnen Europa, en dat er een groeiende vraag is naar beroepsonderwijskwalificaties in het hoger beroepsonderwijs.
Mede geschreven door Liza Bex.
