Commissievoorzitter Ursula von der Leyen legt in haar eerste State of the Union speech de nadruk op de groene en digitale transities. Om over onderwijs, onderzoek of innovatie iets te horen, moet men aandachtig tussen de regels door luisteren.

State of the Union: de toekomst van Europa is groen en digitaal

Green Deal

Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zet de komende 12 maanden sterk in op duurzaamheid, zo blijkt uit haar State of the Union speech. Ze voorziet dat 37% van het herstelfonds Next Generation EU naar Green Deal doelen gaat en dat er in projecten met de grootst mogelijke impact geïnvesteerd wordt, bijvoorbeeld waterstoftechnologieën. Von der Leyen wil van Europa voor 2050 het eerste klimaat-neutrale continent maken en voor 2030 een emissieverlaging van 55% bereiken. Programma’s als het Just Transition Fund moeten regio’s die nu nog achterlopen in de groene transitie een zetje in de rug geven.

Europe’s Digital Decade

Digitalisering is de andere kant van de medaille om heelhuids uit de coronacrisis te komen. Von der Leyen roept het komende decennium uit tot ‘Europe’s Digital Decade’: Europa moet wereldwijd de standaard zetten voor digitalisering. In haar visie staan data, technologie en infrastructuur centraal. Om innovatie te stimuleren moeten onderzoekers, bedrijven en het mkb veel meer gebruik kunnen maken van data, want – zo zegt ze – 80% van de industriële data wordt niet gebruikt en gaat verloren. Er moet een Europese cloud opgezet worden, gebaseerd op GaiaX. Ook moeten er duidelijke regels komen voor nieuwe technologieën, met name kunstmatige intelligentie. De Commissie zal hier volgend jaar nieuwe wetgeving over voorstellen. Tot slot kondigt Von der Leyen aan acht miljard euro te zullen investeren in de volgende generatie supercomputers.

Over onderwijs wordt niet gerept

Hoewel Von der Leyen bij haar aantreden nog veel aandacht schonk aan onderwijs, kwam het onderwerp nauwelijks aan bod in haar eerste State of the Union. Von der Leyen geeft aan dat de heropbouw van Europa na de coronacrisis sterk afhankelijk is van de ‘human economy’, maar rept met geen woord over de rol van onderwijs hierin. Wel verwijst ze naar onderwijs en kennis als krachtige middelen tegen discriminatie en racisme. Ook stelt ze een concreet initiatief voor: een nieuwe Europese Bauhaus. Dit moet een ruimte voor co-creatie voor architecten, artiesten, studenten, ingenieurs en designers.

Onderzoek centraal in gezondheidsplannen

Von der Leyen presenteert in haar speech ook één concreet initiatief op het gebied van onderzoek. Om Europa voor te bereiden op nieuwe medische dreigingen, wil zij een nieuw agentschap voor biomedisch onderzoek optuigen naar voorbeeld van de Amerikaanse Biomedical Advanced Research and Development Authority (BARDA).

Context

De voorzitter van de Europese Commissie geeft jaarlijks een State of the Union-speech voor het Europees Parlement. In de speech geeft Von der Leyen haar visie op hoe de EU ervoor staat en welke acties de EU het komende jaar moet ondernemen. Dit was de eerste State of the Union-speech voor Ursula von der Leyen, sinds zij vorig jaar het stokje van haar voorganger Jean-Claude Juncker heeft overgenomen.