26 februari 2025
Uitdagingen en kansen voor Europees hoger onderwijs

Annabel Hoven
Beleidsmedewerker
Stel uw vraag
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
26 februari 2025
Beleidsmedewerker
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Een enquête van de Europese Commissie laat zien dat landen in uiteenlopend tempo hervormingen doorvoeren op het gebied van hoger onderwijs. Ondanks financiële steun en succesvolle initiatieven zoals de Europese Universiteitenallianties, blijven juridische en praktische barrières bestaan. Met betere afstemming en innovatie liggen er kansen voor een flexibeler en sterker Europees onderwijssysteem.
Europese lidstaten voeren hervormingen in het hoger onderwijs in op een uiteenlopend tempo. Dit vermoeilijkt samenwerking tussen onderwijsinstellingen. Dat uit een enquête die is afgenomen onder ministeries van onderwijs en andere relevante nationale instanties in alle EU-lidstaten. De enquête wijst ook uit dat er nog steeds een breed gedragen wil is om samen te werken op het vlak van hoger onderwijs. Dit geluid komt uit zowel lidstaten als hogeronderwijsinstellingen zelf.
De enquête laat zien dat twee derde van de onderwijssystemen mobiliteit ondersteunt binnen gezamenlijke programma’s zoals Erasmus+ en de Europese Universiteitenallianties. Eén derde van de lidstaten doet dit nog niet, wat de toegang tot mobiliteit beperkt. Instellingen stimuleren internationale samenwerking maar toch zijn er nog praktische struikelblokken zijn. Verschillen in academische kalenders en toelatingscriteria kunnen de daadwerkelijke uitwisseling van studenten en docenten bemoeilijken.
Het rapport spreekt over een groeiende populariteit van microcredentials. Veel landen hebben al maatregelen genomen om deze leervorm te stimuleren, zo ook Nederland. Dit opent de deur naar een toegankelijker en gepersonaliseerd onderwijssysteem en naar Leven Lang Ontwikkelen, waarin leren niet meer ophoudt na het behalen van een diploma, maar een leven lang doorgaat.
Ondanks de positieve resultaten van de enquête is het duidelijk dat Europese samenwerking nog altijd hobbels met zich meebrengt. De verschillen in kwaliteitsborging tussen landen maken het lastig om gezamenlijke programma’s breed uit te rollen. Ook bestaan er nog juridische en praktische obstakels op het gebied van mobiliteit. Een gerichte inzet van nationale en EU-financiering kan de deelname aan Europese Universiteitsallianties vergroten en andere vormen van samenwerking stimuleren.
Met deze enquête is in kaart gebracht hoe het staat met de implementatie van de Raadsaanbeveling over het hoger onderwijs uit april 2022. Recent bracht de Europese Commissie het verslag Outcomes and transformational potential of the European Universities initiative uit, waarin de impact en mogelijkheden van het initiatief worden geanalyseerd. Dit verslag wordt ondersteund door een interactief instrument dat gebruikmaakt van data verzameld binnen de allianties zelf.
Mede geschreven door Lotte Kuiper.