Voorbij de horizon: kennisnetwerken ondersteunen
SCOPE-HE versterkt de banden tussen Europese en Zuidoost-Aziatische kennisinstellingen. Door onder andere het vergroten van uitwisseling tussen jonge onderzoekers jaagt SCOPE-HE de universitaire samenwerking tussen beide regio’s aan. Daarnaast zet SCOPE-HE in op het bestendigen van de samenwerkingen tussen onderzoekers en instellingen op institutioneel niveau. Deze samenwerkingen vinden volop plaats, bijvoorbeeld via Horizon Europe. SCOPE-HE doet daar dus nog een flinke schep bovenop: “Kennisinstellingen uit beide regio’s worden nog te weinig bij elkaar gebracht. Wij proberen een element van grotere verbinding te bewerkstelligen”, zegt Nuffic Zuidoost-Azië directeur Peter van Tuijl, gevestigd in Jakarta. Dit doet het project door te focussen op drie grote thema’s: de groene transformatie, digitalisering en de maritieme economie. In de eerste ronde van het project zijn er drie consortia van ieder zes universiteiten geselecteerd. Elk consortium telt drie Europese universiteiten en drie Zuidoost-Aziatische universiteiten. Nuffic besteed de EU-financiering ook aan PhD-onderzoek en de uitwisseling van postdocs. Dit draag uiteindelijk bij aan systematische samenwerking tussen de kennisnetwerken uit beide regio’s.
► ASEAN
De Association of Southeast Asian Nations (ASEAN) is een regionaal samenwerkingsverband tussen Brunei, Cambodja, de Filipijnen, Indonesië, Laos, Maleisië, Myanmar, Singapore, Thailand en Vietnam en is opgericht in 1967. Zowel de EU als Nederland hebben een Permanente Vertegenwoordiger bij ASEAN. De EU en ASEAN hebben sinds 2020 een strategisch partnerschap gesloten. Dit partnerschap richt zich op onderwerpen zoals klimaatverandering, economische integratie en onderwijs. Binnen de huidige meerjarenbegroting maakt de EU 180 miljoen euro vrij voor deze samenwerking, die onder de Global Gateway strategie valt. Deze strategie richt zich op partnerschappen met regio’s buiten Europa en heeft als doel om duurzame en gelijkwaardige samenwerkingen te bewerkstelligen. Ook SCOPE-HE valt dus binnen deze strategie. De EU wil uiteindelijk 300 miljard euro mobiliseren voor investeringen in de ASEAN-regio. Dat bedrag moet voornamelijk komen vanuit lidstaten en privaat geld.
SCOPE-HE richt zich ook op beroepsonderwijs en arbeidsmarkt
Naast universiteiten richt SCOPE-HE zich ook op het beroepsonderwijs in Zuidoost-Azië. Van Tuijl: “In het beroepsonderwijs zijn de problemen en het gebrek aan capaciteit groter: de infrastructuur maar ook de curricula zijn verouderd”. Nuffic probeert hier kennisnetwerken tussen beroepsonderwijsinstellingen binnen de ASEAN-regio op te zetten. Opleidingsstandaarden formuleren speelt hier een belangrijke rol: “De aansluiting met de arbeidsmarkt is ontzettend belangrijk vanuit het beroepsonderwijs en we moeten dus een goede standaard ontwikkelen”, vertelt Peter van Tuijl. Het bedrijfsleven wil namelijk weten welke vaardigheden een recent afgestudeerde heeft kunnen ontwikkelen tijdens zijn of haar studie. Dit is ook van groot belang voor het Nederlandse bedrijfsleven, dat zeer actief is in Zuidoost-Azië. Van Tuijl: “Veel mensen zien dit over het hoofd, maar Nederland is de grootste Europese investeerder in deze regio. Nederland is een majeure speler op het terrein van landbouw en watermanagement”. Ook Nederlandse bedrijven in hoogwaardige technologieën, zoals de halfgeleiderindustrie, hebben hier veel te winnen: “De relatie tussen wat wij doen, en kennisinfrastructuur scheppen die investeringen mogelijk maakt, is vrij direct”.
ASEAN als strategische focusregio voor de EU
Zuidoost-Azië heeft Europa enorm veel te bieden, ook op het gebied van onderzoek en onderwijs. Geopolitieke overwegingen spelen hier een steeds grotere rol, ziet Peter van Tuijl: “De Europese kennissamenwerking met China wordt steeds wantrouwiger en de samenwerking met Rusland is opgezegd”. Zuidoost-Azië biedt in dat opzicht dus kansen: “Dit is juist een regio met kennisinstellingen van hoge kwaliteit waarmee Europese kennisinstellingen heel goed én veilig kunnen samenwerken”. Als voorbeeld noemt Van Tuijl Singapore: “Daar zijn universiteiten van topklasse. Dat zit echt op het niveau van Harvard”.
Uitkomsten vertalen naar beleid via dialoog tussen de EU en ASEAN
De resultaten van het project zullen ook vertaald worden in toekomstig beleid. De activiteiten van SCOPE-HE worden namelijk besproken door beleidsmakers uit de EU en ASEAN tijdens een beleidsdialoog. Het doel van deze beleidsdialoog is om meer onderwijs- en onderzoekssamenwerking binnen ASEAN en tussen de EU en ASEAN te laten plaatsvinden. Hier zullen ook bestaande EU-instrumenten zoals Erasmus+ en het Europees Kwalificatieraamwerk in de etalage worden gezet. Zuidoost-Aziatische beleidsmakers, universiteiten en stakeholders gaan in gesprek met hun Europese evenknieën om gezamenlijk tot beleidsaanbevelingen te komen. Uiteindelijk zullen deze beleidsaanbevelingen het samenwerkingsverband tussen de EU en ASEAN voeden.
Wat gaat de toekomst brengen?
Aankomend jaar zal SCOPE-HE de financiering voor kennissamenwerkingen gaan verstrekken. Het eerste jaar, waarin het project werd opgestart en de tender werd geopend, is bijna afgesloten. In de resterende drie jaar zullen de resultaten dus zichtbaar worden. Dit begint al op 26 en 27 mei 2025, wanneer de eerste beleidsdialoog tussen de EU en ASEAN over hoger onderwijsnetwerken op het programma staat. En wat gaat er gebeuren ná 2028? Het is in ieder geval duidelijk dat de animo onder kennisinstellingen enorm hoog is. SCOPE-HE ontving namelijk 120 voorstellen, maar kon wegens budgettaire limieten er slechts drie honoreren. Helaas bleven daardoor veelbelovende voorstellen zonder financiering. Het is nog maar de vraag of er alternatieve vormen van financiering kunnen komen. Peter van Tuijl ziet in ieder geval de positieve kant van het overweldigende aantal aanvragen: “Dit laat heel duidelijk zien dat er een ongelooflijke belangstelling is voor dit soort samenwerking”.
Peter van Tuijl is directeur van Nuffic Zuidoost-Azië en heeft meer dan 25 jaar werkervaring in deze regio. Van Tuijl was eerder werkzaam voor o.a. the International NGO Forum on Indonesian Development (INFID), Oxfam Novib, United Nations Development Programme, US Department of Justice en the Global Partnership for the Prevention of Armed Conflict (GPPAC).
Context
In de seriereeks ‘Uitgelicht’, belicht Neth-ER EU gefinancierde onderzoeks-, innovatie- en onderwijsprojecten van haar leden en achterban. Nuffic is één van de elf leden van Neth-ER en heeft ook een kantoor in Jakarta. Hier zet Nuffic zich voornamelijk in voor samenwerkingen tussen Nederlandse en Zuidoost-Aziatische onderwijsinstellingen. Daarnaast is Nuffic ook een pillar-assessed organisation, waardoor de organisatie EU gefinancierde projecten in eigen beheer kan uitvoeren. Deze kwalificatie kunnen organisaties ontvangen van het Directoraat-Generaal Internationale Partnerschappen (DG INTPA) na een grondige evaluatie van interne organisatiestructuren.
