Europese defensie begint bij onderwijs & onderzoek
Om militaire uitdagingen het hoofd te bieden, moeten Europese landen veel beter samenwerken op defensiegebied. Wat de Commissie betreft, spelen ook onderwijs & onderzoek hierbij een rol. Dat blijkt uit een nieuw plan voor de versterking van de technologische en industriële defensiebasis van de EU. Mede door de oorlog in Oekraïne zijn EU-lidstaten van plan om 200 miljard euro extra uit te geven aan defensie. De Commissie vreest dat nationale overheden vooral materieel van hun eigen fabrikanten zullen kopen, wat versnippering in de hand werkt. Efficiënter zou zijn als alle landen hetzelfde vliegtuig, geweer of fregat gebruiken. Bovendien kunnen militairen uit verschillende landen dan makkelijker samen optrekken.
Gezamenlijke ontwikkeling onder Europese vlag
Om versnippering tegen te gaan stelt de Commissie voor om samen nieuw materieel te ontwerpen. De Commissie wil samen met lidstaten European Defence Capability Consortia oprichten, die gezamenlijk apparatuur inkopen maar ook nieuw materieel laten ontwikkelen. Om lidstaten te enthousiasmeren zou de Commissie deze consortia vrijstellen van btw. De samenwerkingsverbanden lijken het midden te houden tussen onderzoekspartnerschappen in Horizon Europe, dat geen militaire uitgaven financiert, en Important Projects of Common European Interest. Een wetsvoorstel volgt in het najaar van 2022. De op te richten Hub for EU Defence Innovation (HEDI) moet alles in goede banen gaan leiden.
Meer geld voor defensie
De Europese plannen kosten veel geld. De Commissie kondigt daarom aan te willen nadenken over een verhoging van de Europese defensiebudgetten vanaf 2025 als onderdeel van de interimevaluatie van de Europese meerjarenbegroting. Daarbij denkt de Commissie met name aan het Europees Defensiefonds, dat sinds 2021 militair onderzoek & innovatie mag financieren. Het is niet duidelijk of de verhoging ten koste zou gaan van Horizon Europe, dat defensieonderzoek pertinent uitsluit. Ook zou er geld moeten naar bijscholing van defensiepersoneel. Op dit moment gaat 1,2% van de totale defensieuitgaven in Europa naar onderzoek & innovatie, terwijl dat volgens Europese afspraken 2% zou moeten zijn.
Context
De onderwijs-, onderzoeks- en innovatieplannen maken deel uit van een breder pakket genaamd ‘Defence Investment Gaps Analysis and Way Forward’. Al geruimere tijd probeert de Commissie lidstaten te bewegen tot samenwerking op defensiegebied, onder meer door te zoeken naar synergieën tussen civiele en militaire toepassingen van bijvoorbeeld satellieten. In 2021 herzag de Commissie Europese regels rond dual-use-technologieën.
