29 maart 2019
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Het Europees Parlement stemt in met de herziening van de copyrightrichtlijn, die de regels auteursrechten op het internet aanzienlijk zal gaan moderniseren. De richtlijn zorgt ervoor dat bestaande auteursrechten nu ook van toepassing zijn op het internet. Dit heeft ook implicaties voor kennisinstellingen.
Het Europees Parlement neemt de herziening van de copyrightrichtlijn aan. Dit staat in een persbericht van het EP over de aangenomen copyrightrichtlijn. De herziene richtlijn zorgt ervoor dat regels voor copyright ook toepasbaar worden op het internet. Kennisinstellingen zullen ook te maken krijgen met de nieuwe regels, zoals bijvoorbeeld met de omstreden artikelen 11 en 13 die niet zijn verwijderd in de aangenomen richtlijn. Onlangs schreef een groep van 89 organisaties nog een open brief aan de Europese Commissie, ondertekend door vele academici, universiteiten, onderzoekers en andere belanghebbenden, waarin zij opriepen tot verwijdering van artikel 11 en 13.
De copyrightrichtlijn bevat een aantal maatregelen en uitzonderingen die een positieve invloed zullen hebben op onderzoek en onderwijs. Zo is er een uitzondering voor text and data mining gemaakt, zodat onderzoekers grote datasets kunnen analyseren. De uitzondering geldt ook voor de ontwikkeling van data-analyse en kunstmatige intelligentie. Europese onderzoekers ondervinden op het moment namelijk nadeel van de huidige copyrightrichtlijn ten opzichte van bijvoorbeeld Chinese of Amerikaanse onderzoekers. Daarnaast kunnen leraren bij het lesgeven gebruik blijven maken van auteursrechtelijk beschermd materiaal. Ook mag auteursrechtelijk beschermd materiaal kosteloos worden gebruikt voor het behoud van cultureel erfgoed.
Artikel 11 en 13 zullen gevolgen hebben voor het gehele internet, dus ook voor kennisinstellingen. Artikel 11 geeft uitgevers het recht om vergoedingen te vragen voor online gebruik van hun content, bijvoorbeeld als Google fragmenten van een wetenschappelijke publicatie gebruikt bij het linken naar de website. Belanghebbenden in het kennisveld vrezen dat deze ‘linktax’ een negatieve invloed gaat hebben voor Open Access. Ook artikel 13, leidt tot controverse, omdat websites verplicht worden inhoud vooraf te screenen op auteursrechtelijk beschermd materiaal. Aangezien de verantwoordelijkheid bij de beheerder van de website ligt, kan dit extra kosten met zich meebrengen die lastig op te brengen zijn voor kleine organisaties binnen de wetenschappelijke gemeenschap.
De huidige copyrightrichtlijn dateert van 2001. Om de copyrightregels up-to-date te maken met het huidige digitale tijdperk deed de Commissie in 2016 een voorstel. In februari 2019 bereikten het Parlement, de Raad en de Commissie overeenstemming in de triloog. Nu het Parlement heeft ingestemd, moet de richtlijn nog formeel worden aangenomen door de Raad. Na de triloog hebben een aantal lidstaten waaronder Nederland in een statement laten weten het niet eens te zijn met de voorgestelde tekst van de richtlijn.
Belanghebbenden van kennisinstellingen hebben zich tijdens onderhandelingen uitgesproken over de copyrightrichtlijn, waaronder COMMUNIA (Neth-ER heeft deze brief ook ondertekend) en de European University Association.