De vijfde vrijheid verwezenlijken
De EU moet wereldwijde koploper worden op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I). Dit voornemen omarmt de Europese Raad middels de Verklaring van Boedapest. De Verklaring roept op tot een nieuwe deal voor het Europese concurrentievermogen, waarbij de nadruk ligt op innovatie, duurzaamheid en strategische autonomie. Er staan twaalf voornemens in om het concurrentievermogen van de EU te vergroten. Het benadrukt als één voornemen het belang van het invoeren van de vijfde vrijheid om onderzoek, innovatie en onderwijs aan de interne markt toe te voegen, zoals Enrico Letta al eerder aanbeval.
Nu écht de 3% halen
Ook leggen ze opnieuw vast dat de EU meer moet investeren in O&I. De Verklaring herhaalt daarbij de Lissabondoelstelling: 3% van het Europese bbp moet besteed worden aan O&I. Dit doel moet gehaald worden in 2030. Nadat de Commissie en het Europees Parlement hier al eerder voor pleitte, is deze boodschap nu ook bekrachtigd door de lidstaten. Ook zijn de regeringsleiders het erover eens dat EU de regels omtrent innovatie moet versimpelen en processen te versoepelen.
Interne markt versterken en voltooien
Ook moet de EU haar concurrentiepositie versterken door een aantrekkelijker klimaat voor private investeringen in innovatie te realiseren, zo stelt de verklaring. De regeringsleiders willen dit klimaat versterken door diepere integratie van de interne markt. Dit moet gebeuren door stappen te zetten richting een spaar-en investeringsunie. Dit zal leiden tot volledig geïntegreerde Europese kapitaalmarkten die toegankelijk zijn voor alle burgers en bedrijven, met name voor het mkb en startups. Bovendien zal meer aandeleninvestering bijdragen aan het waarborgen van de EU-concurrentiepositie in kritieke technologieën.
Context
De vijfde vrijheid verwijst naar de vrije uitwisseling van kennis en innovatie naast de bestaande vrijheden van goederen, diensten, personen en kapitaal. Enrico Letta benadrukt dat de vijfde vrijheid volledig geïntegreerd moet zijn in de interne markt. Dit moet door barrières voor kennisdeling te verwijderen en de mobiliteit van onderzoekers te vergroten. De 3% investeringsnorm is een herhaling van eerder gemaakte afspraken, die twee keer eerder niet zijn gehaald.
Mede geschreven door Iskender Şimşek
