Acties in Horizon 2020 rond slimme steden krijgen geen vervolg in Horizon Europe, en dat is zonde. Weliswaar financiert Horizon Europe een stedenmissie, maar die bouwt beperkt voort op de lessen uit Horizon 2020. Dat zegt de Europese Rekenkamer in een rapport dat EU-programma’s voor slimme steden onder de loep neemt.  


Europese Rekenkamer: beleid voor slimme steden niet slim genoeg

Concrete voortgang, niet genoeg coördinatie

De Commissie moet slimme oplossingen voor steden uit Horizon 2020 terug laten komen in Horizon Europe. Zo kunnen meer steden hier gebruik van maken. Dit is de conclusie van de Europese Rekenkamer in haar rapport ‘Smart cities: Tangible solutions, but fragmentation challenges their wider adoption’. Volgens de Rekenkamer moet het EU Lighthouse programma beter coördineren met de huidige Horizon missie 100 Climate Neutral and Smart Cities by 2030. Het risico bestaat dat de slimme oplossingen van het Lighthouse-programma in Horizon 2020 onderbenut blijven, vanwege het versnipperde scala aan Commissie-initiatieven die stedelijke ontwikkeling moeten bevorderen. Daarom beveelt de Rekenkamer aan om in de lopende stedenmissie onder Horizon Europe voort te borduren op het lighthouse. Dat kan bijvoorbeeld door participerende steden uit het lighthouse-programma te betrekken in netwerk- en peer-learning activiteiten van het Missie Platform. Op die manier kunnen de slimme oplossingen uit lighthouse, ook toegepast worden in andere Europese steden.

Behoefte aan investeringen en gebrek aan burgerparticipatie

De Rekenkamer wijst verder op het gebrek aan burgerparticipatie en investeringen. De kritiek op het gebrek aan coördinatie en burgerparticipatie is een terugkomend fenomeen bij de Horizon Europe missies. Daarnaast stelt de Europese Rekenkamer dat er een behoefte aan investeringen in onderzoek en innovatie in slimme steden is, wat ook aansluit op eerdere geluiden dat onderzoek te weinig focus binnen de missies krijgt.

Context

Het Lighthouse-programma was met een budget van 400 miljoen euro een belangrijk onderdeel binnen Horizon 2020 met het doel om EU-steden op concrete wijze slimmer te maken. Het huidige vlaggenschipinitiatief van de Commissie op dit gebied is de Horizon Europe missie voor klimaatneutrale en slimme steden. Deze missie wil tegen 2030 honderd EU-steden en twaalf steden uit een land met Horizon-Europe associatie klimaatneutraal maken. Deze 112 steden, waaronder zeven Nederlandse, dienen dus als rolmodel; zo kunnen de opgedane ervaringen alle overige Europese steden helpen om tegen 2050 klimaatneutraal te zijn.
 

Mede geschreven door Vincent Klein Ikkink.