Raad zet koers voor Horizon Europe en AI‑gigafabrieken
Tijdens de Raad Concurrentievermogen (Research & Space) van 9 december bereikten ministers vooruitgang in de onderhandelingen over Horizon Europe 2028-2034. Lidstaten steunden de koers van vereenvoudiging, een duidelijkere afbakening met het European Competitiveness Fund (ECF) en een sterkere rol voor lidstaten in de prioritering. Ook riepen zij op tot meer publiek-private samenwerking en betere benutting van onderzoeksresultaten ten behoeve van innovatie. Daarnaast nam de Raad een concreet besluit op een tweede dossier: een wijziging van de EuroHPC-verordening maakt de weg vrij voor vijf Europese AI-gigafabrieken en een nieuwe quantumpijler binnen EuroHPC, opgezet via publiek-private partnerschappen.
Vervolg en openstaande dossiers
Hoewel de Raad vooruitgang boekte in de onderhandelingen over Horizon Europe, zijn er vooralsnog geen concrete uitkomsten. Lidstaten benadrukten vooral hun wens tot vereenvoudiging, een sterkere rol in de prioriteitstelling en een betere afbakening met het ECF. Daarnaast kwamen enkele aanvullende thema’s aan bod, zonder dat daar concrete besluiten uit volgden. De bijdrage van Europese universiteitsallianties aan de onderzoeksruimte en hun uitdagingen rond regelgeving en financiering kwamen aan bod. De Commissie presenteerde het Scale‑up Europe fund voor snelgroeiende techbedrijven en gaf een update over het thema onderzoekveiligheid. Tot slot heeft Cyprus de prioriteiten van het komende voorzitterschap op het gebied van onderzoek kort toegelicht.
Context
Vooraf deelde het Nederlandse kabinet haar standpunt voor de Raad Concurrentievermogen in de gepubliceerde beslisnota. De Raad Concurrentievermogen van 8 & 9 december was de laatste onder het Deense voorzitterschap. In dit forum spreken en onderhandelen ministers over Europese onderzoeks- en innovatiedossiers. Wat betreft Horizon Europe ging het om tekstuele verfijningen en de vraag hoe lidstaten meer invloed krijgen op de prioritering. Bij het European Competitiveness Fund (ECF) draaide de discussie om vereenvoudiging en koppelingen met andere EU‑instrumenten. Tot slot staat de verdeling van budgetten en de mobilisatie van private investeringen op MFK‑niveau nog open. Vanaf januari 2026 neemt Cyprus het voorzitterschap over.
Copyright foto: © European Union – Event: Competitiveness Council - December 2025
