Onderzoeksinfrastructuren duurzamer en efficiënter
De huidige EU-strategieën om onderzoeksinfrastructuren te verbeteren, dragen onvoldoende bij aan het verzekeren van de duurzaamheid en effectiviteit van middelgrote onderzoeksinfrastructuren op lange termijn. Dit stelt The League of European Research Universities (LERU) in haar publicatie “Four Golden Principles for Enhancing the Quality, Access and Impact of Research Infrastructures”. LERU heeft daarom vier gouden principes opgesteld voor middelgrote onderzoeksinfrastructuren. Deze maatregelen moeten ervoor zorgen dat de toegang tot middelgrote onderzoeksinfrastructuren beter georganiseerd is, waardoor er ook beter bijgedragen kan worden aan de Europese Open Science-agenda.
De gouden principes voor duurzame onderzoeksinfrastructuren
De opbrengst van investeringen in de onderzoeksinfrastructuren kan worden vergroot door het stimuleren van hergebruik van data en het versterken van de interoperabiliteit van de onderzoeksresultaten tussen verschillende disciplines. Het implementeren van het FAIR (Findable, Accessible, Interoperable and Reusable) databeleid in onderzoeksinfrastructuren is daarom één van deze gouden principes. Ook vindt LERU dat online-informatie over onderzoeksinfrastructuren, zoals bijvoorbeeld over de verbonden organisaties, duidelijk en controleerbaar moet zijn. Verder moeten onderzoeksinfrastructuren goed ingebed zijn in onderzoeksinstellingen zonder winstoogmerk en moeten deze instellingen de financiële en operationele verantwoordelijkheid hierover op zich nemen. Tot slot moet de wetenschappelijke en operationele kwaliteit van onderzoeksinfrastructuren gegarandeerd worden door bijvoorbeeld herhaaldelijk evaluaties uit te voeren en een onafhankelijk adviesbestuur aan te stellen.
Acties op basis van de vier principes
Universiteiten en onderzoeksinstituties kunnen de vier principes als leidraad gebruiken voor het openstellen van onderzoeksinfrastructuren en voor het verbeteren van hun samenwerking. Om het implementeren van de vier fundamentele principes te vergemakkelijken, stelt LERU voor dat er een gestandaardiseerde checklist komt. Europese instellingen en nationale overheden kunnen deze checklist ook gebruiken voor het subsidiëren en stimuleren van open en duurzame onderzoeksinfrastructuren.
Context
Onderzoeksinfrastructuren zijn faciliteiten, middelen en verwante diensten die door de wetenschappelijke gemeenschap worden gebruikt om hoogstaand onderzoek te verrichten, variërend van sociale wetenschappen tot astronomie en nanotechnologie. De Europese Commissie presenteerde ook haar ideeën voor een actieplan ter verbetering van onderzoeksinfrastructuren.
The League of European Research Universities is een internationaal netwerk van 23 Europese universiteiten met een focus op fundamenteel onderzoek. De Universiteit van Amsterdam, Universiteit Leiden en Universiteit Utrecht zijn lid van LERU.
