Het bevorderen van Open Acces
De Commissie moet een aanbeveling doen om secundaire publicatierechten bij publiek gefinancierd onderzoek bij wet te verplichten. Dat betogen Knowledge Rights 21 en De Association of European Research Libraries (Liber) in een position paper. Hoewel herpublicatie nu in sommige gevallen weliswaar is toegestaan, is er sprake van een vertraging of terughoudendheid en brengt het hergebruik beperkingen met zich mee. Nieuwe wetgeving moet daarom zorgen voor een sterke garantie voor Open Acces in de EU. Volgens Knowledge Rights 21 moet wetgeving naast duidelijke rechten voor derden, ook het recht van de auteur, financier of onderwijsinstelling van de auteur beschermen. In Europa verschaffen zeven landen reeds rechten waar het secundair publicatierecht geregeld is. Nederland is een van die zeven landen met artikel 25 van de Auteurswet. Ter versterking van de Europese Onderzoeksruimte (ERA) zou de Commissie bovendien partnerlanden het secundair publicatierecht moeten aanbevelen. Ook stelt Knowledge Rights 21 dat naast artikelen ook boeken onderdeel moeten worden van het secundair publicatierecht.
Context
Knowledge Rights 21 is een project voor de hervorming van het auteursrecht, dat wordt gesteund door verschillende academische organisaties. Liber vertegenwoordigt Europa’s onderzoeksbibliotheken. Secundaire publicatierechten zijn de rechten om papers online opnieuw te publiceren na eerste publicatie elders. Dat bevordert Open Acces. De Commissie lanceerde in 2020 een Open Access publicatieplatform voor Horizon 2020 en Horizon Europe. Science Europe en cOAlition S lanceerden in maart 2022 een nieuw initiatief om Diamond Open Acces te promoten, wat steun kreeg van het kennisveld. Hierop reageerde universiteitenkoepel The Guild dat Open Access ten goede moet komen aan de wetenschap en niet aan de uitgevers.
Mede geschreven door Julian Zwaal.
