In verband met de situatie in Oekraïne schort de Commissie samenwerking met Russische entiteiten onder Horizon Europe op. De Commissie geeft daarmee gehoor aan een aangenomen resolutie van het Europees Parlement. Verder kunnen Erasmus+ activiteiten in Oekraïne en Rusland flexibel worden uitgesteld of beëindigd. Los van de directe gevolgen voor Europese programma’s stelden de EU-regeringsleiders ook sancties in voor Rusland en Belarus, onder meer bedoeld om de toegang tot technologie af te snijden.


Oorlog in Oekraïne: gevolgen voor Horizon en Erasmus+, sancties ingesteld

Geen geld meer naar Russen via Horizon  

De Commissie gaat geen nieuwe samenwerkingsprojecten aan met Russische entiteiten onder Horizon Europe. Dat maakt de verantwoordelijke Eurocommissaris Mariya Gabriel op Twitter bekend. Bovendien worden alle betalingen onder lopende projecten naar Rusland stopgezet. De actie van de Commissie volgt op een aangenomen resolutie van het Europees Parlement. Daarin wordt opgeroepen om alle financiering stop te zetten die naar Rusland vloeit uit onderzoeks- en innovatieprogramma’s van de EU. Verder neemt de Commissie maatregelen zodat Oekraïense begunstigden financiering uit Horizon en Euratom kunnen ontvangen. Eind vorig jaar ondertekende Oekraïne de associatieovereenkomst voor deze programma’s, maar die is nog niet van kracht, aangezien het land het ratificatieproces nog niet voltooid heeft.

Flexibiliteit Erasmus+

Gabriel meldt ook dat flexibel zal worden omgegaan met de implementatie van Erasmus+-projecten. Nationale agentschappen hebben de mogelijkheid een force majeure bepaling in te zetten voor mobiliteitsactiviteiten in Oekraïne en Rusland. Hiermee kunnen begunstigden hun activiteiten beëindigen of uitstellen. Daarmee laat de Commissie de keus dus aan individuele instellingen. De agentschappen en betrokken instellingen zijn geïnstrueerd om contact te leggen met deelnemers in Oekraïne en Rusland om de beschikbare opties te onderzoeken. Naast de gevolgen voor Erasmus+ leidt de oorlog in Oekraïne er ook toe dat de deelname van Rusland en Belarus aan het Bolognaproces onder druk staat. Er gaan stemmen op om de deelname van beide landen te schorsen.

Technologische sancties

De regeringsleiders van de lidstaten hebben, samen met ministeriële afvaardigingen, in verschillende rondes sancties afgekondigd tegen Rusland en Belarus. Zo zijn er sancties met betrekking tot dual-use goederen en exportbeperkingen ingesteld tegen Rusland, specifiek gericht op defensietechnologie. Sancties van dezelfde aard gelden ook voor Belarus.

Context

Gezien de oorlog in Oekraïne aanhoudt is het niet uitgesloten dat er op korte termijn meer sancties volgen richting Rusland en Belarus. Europese kenniskoepels hebben zich solidair verklaard met Oekraïne. Er werd al snel een internationale hulpactie opgezet: #Science4Ukraine.Tevens ondertekenden 650 Russische wetenschappers een brief die het geweld in Oekraïne veroordeelt.