Europa’s afhankelijkheid
Voorlopig is de open strategische autonomie (OSA) van de EU nog gewaarborgd. Maar hier kan verandering in komen als betrouwbare partners risicovol worden in de toekomst. Hiervoor waarschuwt het Joint Research Centre (JRC) van de Commissie in haar rapport ‘Assessing Open Strategic Autonomy’. Toch zijn er nu al gebieden waar de strategische autonomie van Europa direct gevaar loopt. Europa loopt het meeste risico binnen de digitale sector, vooral op het gebied van big data en AI. Hier is Europa erg afhankelijk van China, dat Europa’s plek als innovatiekoploper dreigt in te nemen, aldus de interne denktank van de Commissie. Het JRC stelt dat OSA centraal moet staan in het innovatie- en industriebeleid van de EU om deze afhankelijkheid niet te vergroten. Volgens het JRC moet de EU dan ook meer investeren in onderzoek naar nieuwe technologieën. Als zij dit niet doet, krijgen ook andere sectoren te maken met gevaarlijke afhankelijkheden.
Externe betrekkingen niet doorsnijden
Het is echter onverstandig voor de EU om strategische autonomie te vergroten door samenwerkingen met landen en bedrijven buiten Europa te limiteren, stelt het JRC. Internationale samenwerking is wenselijk en wordt pas problematisch als de EU eenzijdig afhankelijk is, bijvoorbeeld omdat de EU de technologie zelf niet beheerst. Wel adviseert het JRC dat de EU samenwerkt met een breed scala aan landen en bedrijven buiten de EU, om zo niet van een kleine groep partners of leveranciers afhankelijk te zijn. Tenslotte adviseert het JRC in te zetten op Europa’s eigen capaciteit op gebied van innovatie en industrie.
Context
Afgelopen zomer publiceerde de Commissie haar strategie voor economische veiligheid. Hierin zet ze in op de bevordering van het concurrentievermogen van de EU via onder meer onderzoek naar strategische technologieën. Daarnaast wil de Commissie ook samenwerken met landen om gemeenschappelijke zorgen en belangen te adresseren om een open economie te behouden. Ook heeft de EU veel aandacht voor onderzoeksveiligheid. Eind januari zal de Commissie een voorstel doen voor een Raadsaanbeveling om kennis van de EU in strategische gebieden beschermen. Het huidige Belgische voorzitterschap en haar voorganger Spanje hebben beiden het vergroten van de strategische autonomie van de EU als prioriteit gesteld.
Mede geschreven door Hannah Teule.
