In de rubriek Uitgelicht! neemt Neth-ER u mee voor een kijkje achter de schermen bij een bijzonder Europees project van één van onze leden of hun achterban. Diverse projecten zijn al uitgelicht, waaronder het project Atelier van de Hogeschool van Amsterdam en het project InterConnect van TNO. Nu is het de beurt aan Qlayers: een start-up, mede ondersteund door de TU Delft, dat microstructuren print op grote oppervlakken. Onlangs heeft medeoprichter Josefien Groot de Rising Star Innovator Prize onder Horizon 2020 gewonnen. Wat is het verhaal achter dit bedrijf? Wat zijn de beoogde doelstellingen en welke kansen en uitdagingen komen daarbij kijken?  


Uitgelicht: Qlayers – TU Delft

Microstructuren: zo snel als een haai

Microstructuren zijn de vormingen die zich bevinden aan het oppervlak van een voorwerp. Deze structuren zijn heel klein en enkel met een microscoop waarneembaar. Toch hebben microstructuren een groot effect op het functioneren van een voorwerp en hier kunnen we als mens goed gebruik van maken. Qlayers heeft een technologie ontwikkeld waarmee microstructuren, zoals de structuur van een haaienhuid, kan worden geprint op een oppervlak. Deze microstructuur werkt in het voordeel van goede aerodynamica en dus vermindering van lucht- en wrijvingsweerstand. De start-up print de microstructuren, waarmee een windmolen en een boot de aerodynamica zouden kunnen gaan nabootsen van een haai.

Qlayers: een innovatief bedrijf

Onlangs won Josefien Groot, medeoprichter van Qlayers, de Rising Innovator Prize 2020. Een prijs die onderdeel uitmaakt van het Horizon 2020 programma. De prijs wordt uitgereikt aan vrouwelijke ondernemers in innovatieve bedrijven. En innovatief is het bedrijf Qlayers absoluut. “Veel voorwerpen worden handmatig geverfd, zo ook veel industriële oppervlakken. Het gat tussen wat wij doen en wat de industrie doet, is enorm” stelt Josefien. Met een blijvende focus op het printen van microstructuren heeft het bedrijf onlangs zijn handelingen uitgebreid naar het automatisch aanbrengen van coatings. Qlayers kan nu met een robot coatings aanbrengen op oppervlakken. Dit is niet alleen heel innovatief, maar ook heel duurzaam, want zo wordt ‘overspray’ – het verliezen van verf aan de omgeving – voorkomen.

Energie-efficiëntie voor Green Deal

Het bedrijf Qlayers wil een ambitieuze bijdragen leveren aan de energietransitie. Niet alleen voorkomt de start-up bovengenoemde overspray, waardoor het milieu gespaard blijft, ook draagt het bedrijf bij aan de andere doelen van de Europese Green Deal. De Green Deal streeft naar een circulair energiesysteem, waarin geen energie wordt verspild en systemen efficiënter worden gemaakt. Voor Josefien zijn deze efficiëntere energiesystemen het laaghangend fruit waar (meer) aandacht aan moet worden besteed: “als mensen denken aan energietransitie denken ze aan zonnepanelen en windturbines wat superbelangrijk is, maar we moeten niet vergeten dat we veel kunnen winnen door het efficiënter maken van energiesystemen. Er is heel veel waste in allerlei processen.” De microstructuren van Qlayers dragen bij in het reduceren van deze energieverspilling.

Europese subsidies absolute must voor groei van bedrijf

De coatingindustrie – de term voor het aanbrengen van verf op oppervlakken – is een conservatieve industrie waar weinig wordt geïnnoveerd. Daardoor loopt Qlayers voor op bestaande en lopende onderzoeken. Dit betekent dat de benodigde apparatuur nog niet bestaat en veel kapitaal nodig is voor de opbouw van het bedrijf. De grootste uitdaging voor Qlayers ligt op het gebied van financiering en daarom is Josefien voortdurend opzoek naar kansen en mogelijkheden. Op nationaal en lokaal niveau maakt Qlayers volgens Josefien al goed gebruik van subsidies. Op dit moment is Josefien bezig met een aanmelding voor een subsidie van de Europese EIC accelerator. Meerdere keren heeft de start-up al een Seal of Excellence ontvangen. Helaas bood de stempel niet de ondersteuning waarop werd gehoopt. De financiële steun van de EIC accelerator zou daarentegen voldoende werkkapitaal moeten opleveren voor de verdere groei van het bedrijf.

De ondernemer in een student

“Er zijn goede ideeën in Delft, maar vaak missen studenten het ondernemerschap om er iets mee te doen,” stelt Josefien in reactie op de vraag hoe de start-up tot stand is gekomen. Voor Josefien is ondernemerschap een karaktereigenschap, nadenken over nieuwe projecten vindt zij leuk. Maar Josefien erkent ook dat dit bij technische studenten eerder een uitzondering is dan de regel. Zij en haar medeoprichter Ruben Geutjens hadden het geluk om elkaar te ontmoeten tijdens een etentje bij huisgenoten. Hij is de denker, zij is de doener. Hun droom voor het bedrijf is om overal ter wereld opslagtanks, vliegtuigen en windturbines te coaten en daarmee energiewinning efficiënter te maken en bij te dragen aan de energietransitie, om te beginnen in Europa. Eerst moeten zij voldoende financiering ontvangen om van een start-up door te groeien naar een scale-up.

Context

Qlayers is een start-up gevestigd in Delft, onder andere ondersteund door de partners Universiteit Delft en start-up hub Yes! Delft.