26 januari 2023
Welke gevolgen heeft Hongarije-beslissing voor samenwerking Nederlandse kennisinstellingen?

Joep Bresser
Beleidsmedewerker
Stel uw vraag
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
26 januari 2023
Beleidsmedewerker
Meer informatie nodig? Stel uw vraag aan één van onze medewerkers
Meer dan dertig Hongaarse onderwijs- en cultuurinstellingen kunnen niet langer rekenen op financiering uit Horizon Europe en Erasmus+. De instellingen mogen weliswaar nog deelnemen, maar zonder EU-financiering voor Hongaarse consortiumpartners wordt samenwerking wel een stuk lastiger. Hongaarse instellingen kunnen namelijk enkel meedoen als geassocieerd partner. Neth-ER legt de gevolgen voor de samenwerking van het Nederlands kennisveld met Hongaarse instellingen uit.
Meer dan dertig Hongaarse instellingen zijn sinds 16 december 2022 uitgesloten van EU-financiering voor programma's als Horizon Europe en Erasmus+. Deelname aan Erasmus+ en Horizon projecten is nog wel mogelijk voor de getroffen instellingen. De Europese Commissie bevestigt in een statement dat Hongaarse instellingen die als trust van openbaar belang worden aangemerkt nog wél voorstellen mogen indienen voor Erasmus+ en Horizon Europe. Het idee achter de maatregelen is om EU-budget te beschermen tegen de slecht functionerende Hongaarse rechtsstaat, maar niet om Hongaarse instellingen uit te sluiten van deelname. Dus worden hun voorstellen als gelijken geëvalueerd. Hongaarse instellingen mogen echter niet als volledige partner meedoen aan een project, maar slechts als een geassocieerde partner.
Als een geassocieerde partner krijg je geen financiering binnen een Erasmus+ of Horizon project. Dat betekent dat het projectconsortium ofwel de taken van de Hongaarse instelling moet verdelen over de overblijvende deelnemers, óf een nieuwe deelnemer moet voorstellen om de taken van de Hongaarse instelling over te nemen. Indien een terugtrekking of een veranderende rol van een Hongaarse instelling betekent dat een project niet meer aan de minimum selectiecriteria voldoet, dan kan het voorstel enkel worden goedgekeurd als een extra instelling – of meerdere indien nodig – de grant agreement als begunstigde ondertekent.
Met een Hongaarse instelling in de status van ‘geassocieerde partner’, is het dus nog mogelijk om in zee te gaan met een Hongaarse partner. Een project starten met een getroffen Hongaarse instelling als volledige partner is echter een risico, omdat financiering voor hen niet mogelijk is totdat de maatregelen worden opgeheven. Mochten de maatregelen opgeheven worden, kunnen de Hongaarse instellingen via een amendementsverzoek alsnog financiering krijgen door hun status te veranderen van geassocieerde naar volledig partner.
Voor meer informatie over de gevolgen voor Erasmus+ en Horizon Europe verwijst Neth-ER naar de FAQ-pagina van de Commissie voor Horizon Europe en het persbericht van het Nationaal Agentschap Erasmus+ voor de gevolgen in Erasmus+.
Ook Nederlandse instellingen werkten samen met de 21 getroffen Hongaarse universiteiten. De onderstaande tabellen tonen met welke hogeronderwijsinstellingen het meeste werd samengewerkt binnen Horizon 2020 en Horizon Europe. De Nederlandse instellingen die het meeste samenwerkten met de Hongaarse universiteiten betreffen Wageningen University, de Radboud Universiteit en de Universiteit van Amsterdam. In totaal ontvingen Nederlandse instellingen ruim tachtig miljoen euro uit projecten waarin zij samenwerkten met een Hongaarse instelling.
Samenwerkingskoppelingen Hongaarse instellingen met Nederlandse instellingen
Hongaarse instelling |
Samenwerkingskoppelingen |
Universiteit van Debrecen |
69 |
Semmelweis Universiteit |
23 |
Universiteit van Pécs |
17 |
Szeged Universiteit |
14 |
Szent Istvan Universiteit |
11 |
Szechenyi Istvan Universiteit |
9 |
Hongaarse Universiteit van Landbouw en Levenswetenschappen |
8 |
Universiteit van Pannonia |
7 |
Corvinus Universiteit van Boedapest |
3 |
Universiteit van Miskolc |
3 |
Universiteit van Diergeneeskunde Boedapest |
3 |
Moholy-Nagy Universiteit van Kunsten & Ontwerp |
2 |
*samenwerkingskoppelingen kunnen ook meerdere koppelingen betreffen binnen één project, als meerdere Nederlandse instellingen in een consortium zitten met Hongaarse instelling(en)
Bron: eCorda database Europese Commissie
De Raad stemde in december 2022 in met een voorstel van de Commissie over maatregelen ter bescherming van de EU-begroting tegen schendingen van de rechtsstaat richting Hongarije. Dat doet zij op basis van de conditionaliteitsverordening die werd overeenkomen door de lidstaten in 2020. Het is de eerste keer dat dit instrument wordt ingezet tegen een land sinds de invoering.
Invitation for on-site event ‘Looking at the Horizon and Beyond: towards FP10’
Uitgelicht: Zo doe je als mbo-instelling mee aan Horizon Europe
Eindelijk politiek akkoord over Britse associatie met Horizon Europe
Neth-ER hekelt voorgestelde Horizon-korting in jaarbegroting 2024 en roept Parlement op tot actie