De Commissie wil dat Europese onderzoekspartnerschappen transparanter worden met een meetbare toegevoegde waarde. Een strategisch coördinatieproces – met ruimte voor lidstaten en het veld – moet het benodigde overzicht bieden. Het proces staat los van het strategisch plan voor Horizon Europe, zo blijkt uit een beleidsnota van de Commissie.


Zo wil de Commissie onderzoekspartnerschappen vormgeven

Behoefte aan overzicht

De Commissie plant een strategisch coördinatieproces om de start van nieuwe partnerschappen in Horizon Europe in goede banen te leiden. Door samen met de lidstaten en het veld te kijken naar de doelen en resultaten van elk partnerschap, hoopt de Commissie een “geconsolideerd overzicht” te behouden, zo blijkt uit een beleidsnota van de Commissie. In Horizon 2020 bleek er juist een wirwar van partnerschappen te zijn ontstaan.

Onderbouwen, evalueren, plannen

Het grootste gebrek in het huidige partnerschappenlandschap is volgens de Commissie systematische analyse. Daarom stelt de nota voor om elke twee jaar het functioneren van ieder partnerschap onder de loep te nemen. De eerste monitoring staat gepland voor het vierde kwartaal van 2021, hoewel de key performance indicators nog afgesproken moeten worden. Daarnaast wil de Commissie vanaf 2021 kijken naar mogelijke thema’s voor nieuwe partnerschappen in Horizon Europe of volgende Kaderprogramma’s.

Nadruk op lidstaten, ook met het veld

In het nieuwe proces wil de Commissie nauw optrekken met de lidstaten en – in mindere mate – het veld. Een Partnership Knowledge Hub vormt de kern van de nieuwe aanpak en zal bestaan uit vertegenwoordigers van de lidstaten, de Commissie en de partnerschappen. De hub moet onder meer de evaluatiecriteria en toekomstanalyses afstemmen. Daarnaast kan het veld feedback geven tijden een jaarlijks Partnership Stakeholder Forum. Het forum zal waarschijnlijk in de marge van de Europese R&I Days georganiseerd worden en moet in ieder land een nationale evenknie krijgen.

Lidstaten nog niet akkoord

De lidstaten moeten het voorstel van de Commissie nog goedkeuren. Dat besluit willen ze uiterlijk medio 2021 nemen, maar is geen gegeven, zo blijkt uit een eerste reactie. De lidstaten willen bijvoorbeeld deelname aan de hub beperken tot de Commissie en henzelf.

Context

Partnerschappen vormen één van de instrumenten in Horizon Europe. Onderzoeksfinanciers leggen gezamenlijk geld op tafel voor onderzoek naar een bepaald thema, waarna onderzoekers voorstellen kunnen indienen. Eén van de grote veranderingen in de overgang van Horizon 2020 naar Horizon Europe is een versimpeling van het partnerschappenlandschap: het aantal partnerschappen wordt teruggebracht tot 49, net als de veelvoud aan vormen, structuren en betaalafspraken. Hoewel de woordkeuze anders doet vermoeden, staat het strategisch coördinatieproces los van het strategisch plan voor Horizon Europe.