Dossier: Begroting/MFK
De Europese begroting financiert de activiteiten en het beleid van de Europese Unie. De Europese begroting wordt vastgelegd in het meerjarig financieel kader (MFK). Hierin worden de maximale bedragen vermeld die door de EU besteed mogen worden. Deze bedragen zijn zowel voor elk jaar als over de gehele looptijd van het MFK vastgelegd.
Laatste ontwikkelingen
De Europese begroting voor 2025 is rond. De EU trekt 3,97 miljard euro uit voor Erasmus+. Dat is zo’n 180 miljoen meer dan afgelopen jaar. Voor Horizon Europe is 12,76 miljard gereserveerd, zo’n 130 miljoen minder. Met succes wist het Parlement Horizon Europe enigszins te ontzien, maar uiteindelijk trekken lidstaten toch aan het langste eind. Verdere bezuinigingen op onderzoek en innovatie liggen in het verschiet.
Er moet een onafhankelijk volgend kaderprogramma komen. Dit verdedigt de onderzoekscommissie (ITRE) van het Europees Parlement in haar initiatiefrapport. Ook pleit het rapport voor een budget van 220 miljard euro voor de opvolger. Het volgende kaderprogramma moet veel simpeler en zich focussen op drie hoofddoelen.
De nieuwe Commissie van Von der Leyen publiceert haar eerste werkprogramma. Over de verschijningsdata van de opvolgers van Horizon Europe en Erasmus+ valt niets te vinden in het document. Wel geeft het aan wanneer het voorstel voor de volgende meerjarige begroting te verwachten valt.
Het meerjarig financieel kader (MFK) moet eenvoudiger, transparanter, flexibeler en de Europese Unie (EU) meer voorbereiden op grote crises en schokken. Het Parlement presenteert hun eigen initiatiefrapport vooruitlopend op de het voorstel van de Commissie. Het rapport pleit voor een goede en duurzame wijze van financiering, met een significant hoger budget dan het huidige financiële kader.
De meerjarenbegroting van de Commissie gaat op de schop en u kunt hierbij helpen. Aan de hand van verschillende publieke consultaties wil de Commissie haar Meerjarig Financieel Kader grondig herzien. Twee consultaties gaan specifiek over het aankomende Concurrentiefonds en financiering voor onderwijs. Reageren kan tot en met 7 mei 2025.
Laatst geüpdatet: 21 februari 2025
Wat is het MFK
Het Meerjarig Financieel Kader (MFK) is de meerjarenbegroting van de EU. Het MFK legt de financiële kaders vast van alle Europese programma’s in de MFK-verordening. Zo is duidelijk hoeveel budget deze programma’s gedurende meerdere jaren tot hun beschikking hebben. De verordening heeft ten doel:
- de goedkeuring van de jaarlijkse EU-begroting te vergemakkelijken;
- de politieke prioriteiten in cijfers te vertalen voor een begrotingscyclus van ten minste 5 jaar;
- voor begrotingsdiscipline te zorgen in de EU;
- de EU-financiën beter voorspelbaar te maken.
De huidige MFK-periode duurt zeven jaar en loopt van 2021 tot en met 2027. De meeste Europese programma’s hanteren dezelfde duur, waaronder Erasmus+ en Horizon Europe.
Besluitvorming meerjarenbegroting MFK
De Commissie doet een voorstel voor de MFK-verordening. Na onderhandelingen neemt de Raad de verordening aan met unanimiteit van stemmen. Het Parlement moet het MFK goedkeuren, naar kan het niet wijzigen: de volksvertegenwoordigers zijn het eens met de lidstaten, of niet. In de praktijk houdt de Raad tot op zekere hoogte rekening met de wensen van het Parlement, zodat het Parlement de begroting niet afkeurt.
Van meer jaren naar één jaar
Als het MFK is vastgesteld, kan de Commissie aan de slag met haar jaarlijkse begroting. Die legt vast hoeveel de EU in een jaar mag uitgeven. Als alle jaarbegrotingen zijn opgeteld, mag het totaalbedrag de plafonds in het MFK niet overschrijden. Voor de jaarlijkse begroting geldt ook dat de Commissie een voorstel doet. Het Parlement heeft echter een grotere rol dan bij het MFK: Raad en Parlement hebben namelijk evenveel beslissingsbevoegdheid en moeten het eens worden over de begroting. Als dat niet lukt, moet de Commissie met een nieuw voorstel komen, maar dat komt in de praktijk zelden voor.
Thematische pijlers
Binnen het MFK is de begroting niet alleen opgedeeld in jaren maar ook in zogeheten pijlers. Een pijler omvat de begroting voor een bepaald type uitgave. Programma’s als Horizon Europe en Erasmus+ vallen onder zo’n pijler:
- Interne markt, innovatie en digitalisering, met onder meer Horizon Europe en Digital Europe
- Cohesie, veerkracht en waardes, met onder meer Erasmus+ en de regionale en structuurfondsen
- natuurlijke hulpbronnen en milieu
- migratie en grensbeheer
- veiligheid en defensie
- nabuurschap en internationaal beleid
- Europees openbaar bestuur
Verplichtingen en betalingen
Er zijn afspraken gemaakt over twee typen uitgaven, namelijk verplichtingen die aan mogen worden gegaan en daadwerkelijke betalingen. Voor beide zijn plafonds afgesproken in het MFK. Er bestaat in het Europese budgettaire systeem geen direct verband tussen de begroting voor de verplichtingen die worden aangegaan en de begroting voor de betalingen die worden gedaan. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat veel programma’s over meerdere jaren lopen en er dus veel tijd kan zitten tussen het aangaan van de verplichtingen en het daadwerkelijke betalen ervan.
Laatste ontwikkelingen
De Europese begroting voor 2025 is rond. De EU trekt 3,97 miljard euro uit voor Erasmus+. Dat is zo’n 180 miljoen meer dan afgelopen jaar. Voor Horizon Europe is 12,76 miljard gereserveerd, zo’n 130 miljoen minder. Met succes wist het Parlement Horizon Europe enigszins te ontzien, maar uiteindelijk trekken lidstaten toch aan het langste eind. Verdere bezuinigingen op onderzoek en innovatie liggen in het verschiet.
Er moet een onafhankelijk volgend kaderprogramma komen. Dit verdedigt de onderzoekscommissie (ITRE) van het Europees Parlement in haar initiatiefrapport. Ook pleit het rapport voor een budget van 220 miljard euro voor de opvolger. Het volgende kaderprogramma moet veel simpeler en zich focussen op drie hoofddoelen.
De nieuwe Commissie van Von der Leyen publiceert haar eerste werkprogramma. Over de verschijningsdata van de opvolgers van Horizon Europe en Erasmus+ valt niets te vinden in het document. Wel geeft het aan wanneer het voorstel voor de volgende meerjarige begroting te verwachten valt.
Het meerjarig financieel kader (MFK) moet eenvoudiger, transparanter, flexibeler en de Europese Unie (EU) meer voorbereiden op grote crises en schokken. Het Parlement presenteert hun eigen initiatiefrapport vooruitlopend op de het voorstel van de Commissie. Het rapport pleit voor een goede en duurzame wijze van financiering, met een significant hoger budget dan het huidige financiële kader.
De meerjarenbegroting van de Commissie gaat op de schop en u kunt hierbij helpen. Aan de hand van verschillende publieke consultaties wil de Commissie haar Meerjarig Financieel Kader grondig herzien. Twee consultaties gaan specifiek over het aankomende Concurrentiefonds en financiering voor onderwijs. Reageren kan tot en met 7 mei 2025.
Laatst geüpdatet: 21 februari 2025
Wat is het MFK
Het Meerjarig Financieel Kader (MFK) is de meerjarenbegroting van de EU. Het MFK legt de financiële kaders vast van alle Europese programma’s in de MFK-verordening. Zo is duidelijk hoeveel budget deze programma’s gedurende meerdere jaren tot hun beschikking hebben. De verordening heeft ten doel:
- de goedkeuring van de jaarlijkse EU-begroting te vergemakkelijken;
- de politieke prioriteiten in cijfers te vertalen voor een begrotingscyclus van ten minste 5 jaar;
- voor begrotingsdiscipline te zorgen in de EU;
- de EU-financiën beter voorspelbaar te maken.
De huidige MFK-periode duurt zeven jaar en loopt van 2021 tot en met 2027. De meeste Europese programma’s hanteren dezelfde duur, waaronder Erasmus+ en Horizon Europe.
Besluitvorming meerjarenbegroting MFK
De Commissie doet een voorstel voor de MFK-verordening. Na onderhandelingen neemt de Raad de verordening aan met unanimiteit van stemmen. Het Parlement moet het MFK goedkeuren, naar kan het niet wijzigen: de volksvertegenwoordigers zijn het eens met de lidstaten, of niet. In de praktijk houdt de Raad tot op zekere hoogte rekening met de wensen van het Parlement, zodat het Parlement de begroting niet afkeurt.
Van meer jaren naar één jaar
Als het MFK is vastgesteld, kan de Commissie aan de slag met haar jaarlijkse begroting. Die legt vast hoeveel de EU in een jaar mag uitgeven. Als alle jaarbegrotingen zijn opgeteld, mag het totaalbedrag de plafonds in het MFK niet overschrijden. Voor de jaarlijkse begroting geldt ook dat de Commissie een voorstel doet. Het Parlement heeft echter een grotere rol dan bij het MFK: Raad en Parlement hebben namelijk evenveel beslissingsbevoegdheid en moeten het eens worden over de begroting. Als dat niet lukt, moet de Commissie met een nieuw voorstel komen, maar dat komt in de praktijk zelden voor.
Thematische pijlers
Binnen het MFK is de begroting niet alleen opgedeeld in jaren maar ook in zogeheten pijlers. Een pijler omvat de begroting voor een bepaald type uitgave. Programma’s als Horizon Europe en Erasmus+ vallen onder zo’n pijler:
- Interne markt, innovatie en digitalisering, met onder meer Horizon Europe en Digital Europe
- Cohesie, veerkracht en waardes, met onder meer Erasmus+ en de regionale en structuurfondsen
- natuurlijke hulpbronnen en milieu
- migratie en grensbeheer
- veiligheid en defensie
- nabuurschap en internationaal beleid
- Europees openbaar bestuur
Verplichtingen en betalingen
Er zijn afspraken gemaakt over twee typen uitgaven, namelijk verplichtingen die aan mogen worden gegaan en daadwerkelijke betalingen. Voor beide zijn plafonds afgesproken in het MFK. Er bestaat in het Europese budgettaire systeem geen direct verband tussen de begroting voor de verplichtingen die worden aangegaan en de begroting voor de betalingen die worden gedaan. Dit heeft onder andere te maken met het feit dat veel programma’s over meerdere jaren lopen en er dus veel tijd kan zitten tussen het aangaan van de verplichtingen en het daadwerkelijke betalen ervan.
