Gemengde resultaten, ook voor onderwijs en innovatie
De Europese Unie heeft beperkte vooruitgang geboekt op de Sustainable Development Goals (SDG’s). Dat blijkt uit de 2020-editie van het Eurostat SDG monitoring report, waarin de Europese statistische dienst bijhoudt welke vooruitgang de EU sinds 2015 boekt voor de 17 doelstellingen. Hoewel op veel indicatoren vooruitgang wordt geboekt, is deze voor de specifiek kennisgerelateerde doelstellingen zoals SDG 4, kwalitatief onderwijs, SDG 9, innovatie, nog beperkt.
Niet alle drempels voor onderwijs gehaald
Voor SDG 4 Quality Education zullen in 2020 niet alle vijf ijkpunten gehaald worden. De groei van het volwassenenonderwijs stagneert, waardoor het doel dat minstens 15% van de volwassenen onderwijs volgt, niet gehaald zal worden. Het doel leeruitkomsten – zoals gemeten door PISA – laat zelfs een verslechtering zien. Daar staat tegenover dat een ander doel al in 2019 behaald werd, namelijk dat minstens 40% van de bevolking hoger onderwijs heeft genoten. Ook zijn de targets dichtbij voor de drie resterende benchmarks, namelijk het beperken van het aantal vroegtijdige schoolverlaters, deelname aan voor- en vroegschoolse educatie en de werkgelegenheidsgraad van pas afgestudeerden.
Innovatie toont gemengd beeld
Ook de vooruitgang voor SDG 9 Industry, innovation & infrastructure toont een gemengd beeld. Zo is de R&D intensiteit slechts matig gestegen en wordt het doel om tegen 2020 3% van het bbp in onderzoek en innovatie te investeren hoogstwaarschijnlijk niet behaald, aldus de Europese rekenmeesters. In 2018 bedroeg dat percentage slechts 2,19% van het bbp. Andere ijkpunten tonen wel vooruitgang, zoals het aantal aangevraagde patenten. Ook het deel van de beroepsbevolking werkzaam in R&D is sinds 2003 gegroeid van 0,91% tot 1,35%.
Gendergelijkheid in onderwijs verslechterd
Het treurigste beeld geeft SDG 5 Gender equality: van alle gemeten doelstellingen is de situatie enkel voor SDG 5 verslechterd. Daaraan zijn vooral groeiende ongelijkheid in het onderwijs en de arbeidsmarkt debet. Het aantal vrouwen dat hoger onderwijs heeft afgerond, groeit veel sneller dan het aantal mannen en ligt inmiddels tien procentpunten hoger (respectievelijk 45,6% en 35,1%). Bovendien zijn vroegtijdige schoolverlaters steeds vaker mannen. Dat betekent echter niet dat vrouwen beter af zijn. Ondanks hun opleiding, lijken recent afgestudeerde vrouwen nog steeds lastiger aan werk te komen dan hun mannelijke collega’s. Socio-economische factoren spelen hierin ook een rol; zo lijkt in veel samenlevingen de vrouw nog steeds vaker de traditionale zorgtaken op zich te nemen, wat in veel gevallen ervoor zorgt dat zij zich niet op de arbeidsmarkt begeeft. Ook wat de gender pay gap betreft, is er nog veel ruimte voor verbetering; hoewel deze de laatste jaren is afgenomen met 1,2%, blijft het gemiddelde bruto uurloon van vrouwen gemiddeld 14,8% lager dan dat van mannen.
Context
De 17 doelstellingen van de VN zetten in op het verminderen van armoede, het beschermen van de planeet en het verbeteren van het welvaartsniveau tegen het jaar 2030. De Europese Commissie ziet de SDG’s als voorbeeld voor haar eigen duurzaamheidsbeleid en wil zich op wereldvlak profileren als koploper. Sinds 2020 meet de Commissie de vooruitgang van haar lidstaten op het vlak van SDG's ook aan de hand van het Europees semester. Eurostat gebruikte voor dit rapport data tot 2019. Covid-19 gerelateerde gevolgen zullen volgens de organisatie pas zichtbaar worden vanaf 2021. Op kennisgebied blijkt er echter sowieso nog voldoende werk aan de winkel, ondanks waarschuwingen van UNESCO, de Raad Algemene Zaken en de OESO in 2019. Ook een platform van 27 Europese koepels vroeg de Commissie om extra inspanning. In december bepleitte Mariya Gabriel, Eurocommissaris voor onder meer innovatie, onderzoek en onderwijs, dat Europa zich dubbel zo hard moet inzetten, wil het klimaatkoploper worden.
