Minder bureaucratie, meer inspraak
De inspraakprocedure voor Europees beleid moet op de schop, zodat burgers meer invloed krijgen op Europa. Dat blijkt uit plannen van de Commissie met de titel ‘Better Regulation: Joining forces to make better EU laws’. Het bestaande kluwen aan consultaties wordt teruggebracht tot één vorm: de ‘call for evidence’. Die ene online consultatie vervangt de huidige aaneenschakeling van roadmaps, impact assessments en public consultations voorafgaand aan en ter evaluatie van Europese wetgeving. De feedback op bestaand beleid dient daarmee gelijk als input voor nieuw beleid. Verder houdt de Commissie ter bestrijding van de bureaucratie vast aan de ‘one in, one out’-aanpak, waarbij voor elke nieuwe wet die belastend werkt voor burgers of bedrijven, een andere last binnen die sector moet worden weggenomen. Het innovatieprincipe waar het Nederlands voorzitterschap in 2016 voor ijverde, komt niet terug in de Mededeling.
Toekomstbestendig beleid
Alle EU-wetgeving zal toekomstbestendig moeten zijn. Concreet betekent dit dat Europees beleid zal bijdragen aan het behalen van de 2030 Sustainable Development Goals van de VN. De principes ‘do no significant harm’ [aan het milieu] en ‘digital by default’ moeten garanderen dat Europa standaard oog houdt voor de klimaat- en digitale transities. Bovendien krijgt wetenschappelijk advies een nadrukkelijkere rol: onder de noemer ‘strategic foresight’ zullen inzichten uit de wetenschap rondom duurzaamheid, digitalisering, geopolitiek en sociaaleconomische ontwikkelingen EU-beleid vormgeven. Het Fit for Future Platform zal belanghebbenden bij elkaar brengen om wetgeving te evalueren en te vereenvoudigen.
Context
In 2015 introduceerde Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter voor de Commissie-Juncker, de Better Regulation Agenda om de efficiëntie en transparantie van het EU-wetgevingsproces te vergroten. Een onderdeel hiervan was het Regulatory Scrutiny Board, dat de impact van nieuwe wetgeving beoordeelt. De huidige Mededeling bouwt voort op de eerdere plannen, maar concludeert ook dat de wirwar aan consultaties het voor het veld niet makkelijk maakt om overzicht te houden. Het eerste strategic foresight-rapport legde in 2020 de nadruk op veerkracht om de gevolgen van de coronacrisis en toekomstige crises tegen te gaan.
