De meeste Europeanen vinden dat wetenschap en technologie een belangrijke en positieve invloed op hun leven hebben. Dit blijkt uit een nieuwe Eurobarometer over wetenschap en technologie. Wel bestaan er verschillende meningen over de rol van de overheid en de markt tegenover de wetenschap, en moet de EU meer doen om iedereen mee te nemen in technologische en wetenschappelijke vooruitgang.


Groeiende interesse in wetenschap onder Europeanen, maar verdeeldheid over rol overheid

Europeaan positief over wetenschap en technologie

Het overgrote deel van de Europeanen, wel 86 procent, vindt dat wetenschap en technologie een positieve invloed hebben op hun leven, zo blijkt uit de Eurobarometer-enquête over de kennis van en houding tegenover wetenschap en technologie. De interesse in wetenschap is gegroeid ten opzichte van vergelijkbaar onderzoek uit 2010 en een ruime meerderheid van de burgers wil graag betrokken worden bij wetenschap, zodat zij beter inspeelt op de behoeften van de maatschappij. Onderzoek en innovatie kan het meeste verandering teweegbrengen op het gebied van gezondheid, medische zorg en de strijd tegen klimaatverandering, zo verwacht men. Daarbij noemen Europese burgers zonne-energie (92%), vaccinaties (86%) en in iets mindere mate kunstmatige intelligentie (61%) als veelbelovende technologieën.

Verdeeldheid over de rol van de overheid

Europeanen zijn minder eensgezind in hun opvattingen over de rol van de overheid op het gebied van onderzoek. De helft van de respondenten vindt dat wetenschap en technologie streng gereguleerd moeten worden door de overheid, terwijl de andere helft vindt dat wetenschap en technologie moeten kunnen opereren in een vrije markt. Wel vindt een meerderheid dat de overheid bedrijven moet dwingen klimaatverandering aan te pakken (79%) en ervoor moet zorgen dat technologische vooruitgang bij iedereen terechtkomt (72%). Tenslotte kan de Commissie zich gesterkt voelen in haar Open Science-aanpak: 8 op de 10 Europeanen vindt dat resultaten van publiek gefinancierd wetenschappelijk onderzoek gratis beschikbaar moeten zijn.

Wetenschap niet voor iedereen?

Een ruime meerderheid vindt dat wetenschap vooral hen helpt die het al goed hebben. Ook denkt een meerderheid dat China (58%), de VS (57%) en Japan (54%) voorlopen op Europa wat betreft wetenschappelijke uitvindingen. Een andere uitdaging is de strijd tegen desinformatie: iets meer dan een kwart van de respondenten gelooft dat virussen door de overheid worden gekweekt en dat een medicijn voor kanker geheim wordt gehouden vanwege commerciële belangen. Anderzijds heeft een groot deel van de Europese bevolking wel vertrouwen in wetenschappers en zien zij hen graag optreden in het publieke debat om ervoor te zorgen dat beslissingen worden genomen die gestoeld zijn op bewijs.

Context

Met 37.103 respondenten uit 38 landen is dit de grootste Eurobarometer-enquête over technologie en wetenschap tot nu toe. Het vergroten van de betrokkenheid van burgers bij wetenschap is een belangrijk speerpunt in de Europese Onderzoeksruimte, met als doel om de maatschappelijke impact van onderzoek te verhogen. De missies in Horizon Europe en bewustwordingscampagnes moeten dit in gaan vullen. Ook werkt de Commissie aan een Europese valorisatiestrategie om kennis beter om te zetten in producten, diensten, processen en oplossingen die ten goede komen aan de maatschappij.