Strategische focus en financiering
In een recent BNC-fiche onderstreept Nederland dat het ECF een belangrijke rol kan spelen in het versterken van het Europese concurrentievermogen door onderzoek, innovatie, digitalisering en defensie-industrie te ondersteunen. Tegelijkertijd benadrukt het kabinet dat middelen alleen effectief zijn als ze gericht zijn op de meest strategische sectoren en technologieën; geselecteerd op basis van impact op geo-economische veiligheid, economische groei, maatschappelijke uitdagingen en huidige positie van de EU. Het kabinet pleit voor een scherp afgebakend investeringskader dat bijdraagt aan private investeringen, de opschaling van innovatieve bedrijven ondersteunt en een duidelijke koppeling maakt tussen civiele en militaire toepassingen en dual-use onderzoek.
Prioriteiten en vensters
Het kabinet ondersteunt de vier thematische vensters van het ECF: schone industriële transitie, digitale en weerbare economie, defensie- en dual-use technologieën, en ruimtevaart. Binnen het eerste venster is Nederland voorstander van het expliciet opnemen van koolstofverwijderingstechnieken en nucleaire technologieën. Wat betreft digitaal leiderschap benadrukt het kabinet het belang van kerntechnologieën zoals halfgeleiders, AI en kwantumtechnologie. Bij defensie wil het kabinet dat projecten aansluiten bij NAVO- en EU-planningsprocessen en dat het mkb en start-ups een centrale rol krijgen. Ook ruimtevaart moet bijdragen aan civiele en militaire innovatie en Europese strategische zelfstandigheid. Het kabinet benadrukt dat investeringen in grondstoffen en medische producten strategische afhankelijkheden moeten verminderen, zonder nieuwe belemmeringen te creëren voor bedrijven in de interne markt.
Governance en uitvoering
Nederland steunt de algemene structuur van het voorstel, inclusief de rol van ECF InvestEU als hefboom voor private investeringen en de synergie met bestaande programma’s zoals Horizon Europe en Global Europe Fund. Het kabinet vraagt echter om helderheid over de lange termijn investeringszekerheid, afbakening van crisisbevoegdheden en de betrokkenheid van lidstaten bij defensiegerichte prioriteiten. Daarnaast is het van belang dat “de Belanghebbendenraad” onafhankelijk opereert en dat de governance tussen de vensters coherent en complementair blijft met andere EU-programma’s.
Context
Het ECF-voorstel past in de bredere context van het Meerjarig Financieel Kader 2028-2034. Nederland zet in op een ambitieus, financieel houdbaar MFK. De Nederlandse inzet, gebaseerd op eerdere Kamerbrieven van maart 2025, wil een optimale balans tussen excellentie, impact en Europese strategische belangen realiseren. Richting het einde van 2025 worden in de Raad van Ministers besprekingen voortgezet. Ook de afstemming tussen jet ECF en andere MFK-programma’s staat op het programma.
