Politiek akkoord
De Raad en het Parlement hebben een informeel politiek akkoord bereikt over de EU-jaarbegroting voor 2021. De conceptbegroting is gebaseerd op het voorlopig overeengekomen meerjarig financieel kader (MFK) voor 2021-2027. De instellingen leggen in de begroting de nadruk op Europees herstel na de coronacrisis en de groene en digitale transitie. Hierbij zal het budget ook gebruik kunnen maken van de hiervoor voorziene financiering vanuit het Europees herstelfonds. De begroting zal echter pas definitief kunnen worden aangenomen wanneer het MFK en het bijbehorende herstelfonds NextGenerationEU daadwerkelijk officieel worden vastgesteld.
Beperkte top-up voor kennis
EP-onderhandelaar Pierre Larrouturou (BUDG Commissie) en voorzitter van de BUDG Commissie Johan Van Overtveldt lichten toe blij te zijn met een beperkte top-up voor de Europese flagships, die het EP binnenhaalde in de bredere MFK-onderhandelingen. Dit zou zich ook voor 2021 vertalen in een beperkte top-up voor de Europese kennisprogramma’s ten opzichte van eerder gemaakte voorstellen. Zo zou er voor Erasmus ten opzichte van het oorspronkelijke Commissievoorstel van 2,9 miljard euro een top-up van 175 miljoen euro volgen, en voor Horizon Europe (Commissievoorstel 12,3 miljard euro) een extra 20 miljoen euro. Ook voorziet de begroting meer geld voor het nieuwe Europese gezondheidsprogramma EU4Health (+ 74,3 miljoen), het Digital Europe programma (+ 25,7 miljoen), en het LIFE-programma (+ 42 miljoen), wat moet helpen om de klimaatambities van de EU te realiseren. Meer gedetailleerde cijfers zullen binnenkort bekend worden gemaakt.
Context
Voordat de begroting voor 2021 definitief kan worden afgerond, moeten de lidstaten en het Parlement eerst het MFK 2021-2027 formeel goedkeuren. Hierover werd weliswaar op 10 november jl. een voorlopig akkoord tussen Raad en EP bereikt, maar het wachten is nu op consensus binnen de 27 lidstaten. In een poging om het voorgestelde Rule of Law-mechanisme tegen te houden, dreigen namelijk Polen en Hongarije met een veto op het gehele MFK. Er wordt gehoopt dat de regeringsleiders tijdens de Europese Raad van 10 en 11 december tot een compromis zullen komen. Als er geen definitief akkoord wordt bereikt, kunnen de nieuwe Europese programma’s niet tijdig van start, en valt de EU terug op de noodbegroting van 1/12. De zogeheten 1/12e-regel voorziet dat de Commissie elke maand één twaalfde van de begroting van het voorgaande jaar mag uitgeven, indien er op de eerste dag van het financiële jaar (1 januari) nog geen nieuwe jaarbegroting is. Deze regeling houdt echter wel in dat er geen nieuwe investeringen in onderzoek, klimaat en digitalisering gedaan kunnen worden, zoals ook directeur-generaal begroting van de Europese Commissie, Gert Jan Koopman, waarschuwt op Twitter.
