Mentale gezondheidsproblemen moeten worden aangepakt
De EU en haar lidstaten moeten concrete maatregelen nemen om mentale gezondheidsproblemen aan te pakken. Dit was een van de conclusies tijdens de Raad van Werkgelegenheid, Sociaal beleid, Gezondheid en Consumentzaken (EPSCO), waarin de gezondheidsministers bijeenkwamen. De ministers pleiten ervoor om voorlichting in onderwijs over geestelijke gezondheidsvaardigheden te verbeteren, met name door gebruik te maken van een Europese code inzake mentale gezondheid. Deze code moet vanaf 2024 ingaan. Daarnaast verzoekt de Raad de EU-lidstaten om actieplannen of strategieën uit te werken met een sectoroverstijgende aanpak van mentale gezondheid. Hierin moet niet alleen aandacht worden besteed aan gezondheid, maar ook aan onder meer werkgelegenheid, onderwijs, digitalisering en AI, cultuur, milieu en klimaatfactoren.
Geneesmiddelenalliantie en IPCEI behoren tot de mogelijkheden
De EU moet geneesmiddelentekorten gaan aanpakken in het belang van open strategische autonomie op gezondheidsgebied. Daarover waren de ministers het eens tijdens een debat. De ministers gaven aan blij te zijn met het plan van de Commissie om begin van 2024 een Critical Medicines Alliance (CMA) te creëren om de continuïteit van de geneesmiddelenvoorziening in de EU te waarborgen. Binnen de CMA overwegen de Commissie en de Raad ook het creëren van een nieuw belangrijk project van gemeenschappelijk Europees belang (IPCEI) dat gericht is op cruciale geneesmiddelen. De IPCEI zou zich kunnen richten op de ontwikkeling van innovatie en duurzame productietechnologieën van geneesmiddelen, wat zowel het geneesmiddelentekort als het vergroenen van de farmaceutische industrie bevordert.
Context
De Raad besprak tijdens de Raadbespreking de onlangs gepresenteerde plannen van de Europese Commissie om de geneesmiddelentekorten aan te pakken, wat de aanleiding vormde voor dit debat. De Raadsconclusies over mentale gezondheid volgen op een eerdere mededeling van de Commissie, ‘A comprehensive approach to mental health’, voor een alomvattende aanpak van mentale gezondheid. Het eerdergenoemde geneesmiddelenalliantie moet onder andere een lijst met geneesmiddelen opstellen waar een dreigend tekort voor bestaat die de gezondheidssystemen kunnen ontwrichten. De eerste lijst wordt naar verwachting op 14 december 2023 gepubliceerd door de European Medicines Agency (EMA) en de EU-autoriteit voor paraatheid en respons inzake noodsituaties op gezondheidsgebied (HERA). Aangezien gezondheidsbeleid een competentie van de EU-lidstaten is, kan de Raad alleen aanbevelingen doen aan de regeringen van EU-lidstaten. Onlangs pleitte het Europees Parlement dat de EU gedeelde bevoegdheden moet krijgen op het gebied van gezondheid. Zolang de competentie van gezondheidsbeleid bij de lidstaten ligt, kan de Commissie alleen een rol spelen in het vergroten van bewustzijn, het onderwijzen van jeugd en volwassenen in over mentale gezondheid, en het systematisch monitoren van mentale gezondheidsproblemen.
Mede geschreven door Vincent Klein Ikkink.
