Om het lerarentekort aan te pakken is er een gezamenlijke Europese aanpak nodig. Dat staat in een prognosestudie over de toekomst van het Europese schoolsysteem. Europese ambtenaren en onderwijsexperts doen aanbevelingen om het Europese onderwijs in 2040 naar een gewenst toekomstscenario te bewegen. In het kader van de evaluatie van de Europese Onderwijsruimte schetst de studie vier mogelijke toekomstscenario’s van de ontwikkeling van het onderwijs in Europa. 


'Europees actieplan noodzakelijk om lerarentekort aan te pakken'

Toekomstige onderwijsontwikkelingen   

Er is een Europees actieplan nodig om het lerarentekort in de Unie adequaat te tackelen. Dat blijkt uit de prognosestudie Scenarios for the future of school education in the EU, geschreven in opdracht van de Commissie door Europese ambtenaren en onderwijsexperts. Volgens hen kan via een gecoördineerd langetermijnplan, vergelijkbaar met het Actieplan voor Digitaal Onderwijs (DEAP) de EU een waardevolle bijdrage leveren aan het oplossen van lerarentekorten. Dat schrijven de experts in een nieuwe studie die een aantal scenario’s voor het Europees schoolsysteem richting 2040 verkent. Uit die scenario’s rollen aanbevelingen om het schoolsysteem, en daarmee de Europese Onderwijsruimte te versterken. 

Verdere aanbevelingen 

Zo bevelen de Europese ambtenaren en onderwijsexperts aan om meer te investeren in Erasmus+ en andere Europese fondsen voor onderwijshervormingen in de lidstaten. De experts zien dat deze investeringen een sleutel zijn voor het ontwikkelen van onderwijssystemen in Europa. Ook raadt het rapport aan om meer evaluatiemethodes te ontwikkelen, zoals SELFIE, om leerkrachten in staat te stellen zichzelf te evalueren op duurzaamheids- en burgerschapscompetenties. In het verlengde daarvan raadt de studie ook aan om basisvaardigheden te bevorderen, door richtlijnen tegen ondermaatse prestaties te ontwikkelen. In totaal geven de experts elf aanbevelingen binnen de thema’s digitalisering, pedagogiek en de werkomstandigheden van leerkrachten.  

Flexibel samenwerken als ideaal 

De experts illustreren met de scenario’s huidige en toekomstige externe ontwikkelingen die effect kunnen hebben op het onderwijssysteem, variërend tussen standaardisering en flexibiliteit en tussen samenwerking en competitie. De Commissie stelt een combinatie van flexibiliteit en samenwerking als het voorkeursscenario. In dit scenario is er samenwerking tussen overheden, onderwijsinstellingen, ngo’s en de private sector om onderwijsdoelen te behalen. Deze doelen zijn in lijn met socio-economische doelen, zoals milieubeheer en promoten van duurzaamheid.   

Context 

De prognosestudie van de Commissie kijkt naar de ontwikkelingen van het Europese schoolsysteem in 2040. Daarin zijn ook de doelen omtrent de Europese Onderwijsruimte, het Actieplan voor Digitaal Onderwijs, Erasmus+ en het European Solidarity Corps opgenomen. Het jaar 2040 is genomen om te kijken hoe de toekomst van het Europese onderwijs wordt beïnvloed door potentiële politieke, economische, sociale, technologische, wettelijke en klimaat ontwikkelingen. De Europese Onderwijsruimte is een Europese gemeenschappelijke onderwijsagenda om de onderlinge coördinatie te verbeteren. De timing van de publicatie van deze studie valt samen met de aanstaande evaluatie van de Europese Onderwijsruimte, die verwacht wordt in het tweede kwartaal van2024.   

 

Mede geschreven door Bertus Woudwijk.