Einde samenwerking met Rusland
De Commissie stopt alle samenwerkingsverbanden met Rusland op het gebied van onderwijs en onderzoek. Dit blijkt uit een verklaring van Mariya Gabriel, de Europees commissaris voor Innovatie, Onderzoek, Cultuur, Onderwijs en Jeugd. Zij geeft te kennen dat de Russische overheidsinstellingen en aanverwante organisaties volledig worden uitgesloten van Europese onderzoeksprogramma’s zoals Horizon 2020, Horizon Europe, het Euratom-programma en Erasmus+. De strengere sancties zijn een gevolg van de vermeende Russische oorlogsmisdaden in Oekraïne. Ondanks het uitsluiten van Russische kennisinstellingen mogen individuele Russische onderzoekers voorlopig nog wel deelnemen aan activiteiten binnen de Marie Skłodowska-Curie-acties (MSCA) en de European Research Council. Om dit mogelijk te maken zal wel een grondige toetsing plaatsvinden aan de sanctielijst met individuen die de EU heeft opgesteld, aldus Gabriel.
Ook Erasmus+ opgenomen in de sancties
Terwijl in de vorige verklaring de opgelegde sancties alleen betrekking hadden op Horizon Europe, hebben de huidige sancties ook invloed op het Erasmus+. De Commissie beëindigt namelijk de Russische deelname aan alle lopende en toekomstige Erasmus+-acties. De EU zal voortaan geen subsidies verlenen aan Russische overheidsinstanties of aanverwante organisaties. Individuele Russische studenten, academici en onderzoekspersoneel komen daarentegen nog wel in aanmerking voor korte termijn uitwisselingen. Tevens zullen diploma’s van Russische studenten erkend worden indien dit nodig is en zij niet op de EU-sanctielijst staan.
Context
De Europese Unie veroordeelt de Russische inval in Oekraïne. Ook een groot aantal Europese kenniskoepels verklaarde zich solidair met Oekraïne. Daarnaast kondigde de Commissie en de bijbehorende lidstaten eerder al een groot pakket aan sancties af. De Commissie schortte toentertijd alleen de betalingen aan Russische entiteiten in het kader van bestaande contracten op. Daarbij werden de subsidieovereenkomsten voor vier projecten waarbij Russische organisaties betrokken zijn in het kader van Horizon Europe voorlopig stopgezet en de ondertekening van nieuwe contracten uitgesteld. Met de huidige kennissancties is Rusland voorlopig volledig uitgesloten van zowel Horizon Europe als Erasmus+. Deze sancties kwamen tot stand nadat de EU lidstaten het eens werden over een nieuwe reeks maatregelen tegen Rusland.
