De botte bijl in Horizon
De lidstaten reserveren voor 2023 in totaal 11,7 miljard euro voor Horizon Europe, 663 miljoen euro minder dan de Commissie. Dat blijkt uit het persbericht bij de Raadspositie voor de jaarbegroting van 2023. Over de additionele bijdrage voor Horizon uit het herstelfonds van de EU heeft de Raad zich nog niet uitgesproken. In het voorstel van de Commissie staat deze bijdrage op 1,8 miljard euro. De lidstaten gaan wel mee met de Commissie in het jaarbudget voor Erasmus+; ook de Raad wil in 2023 3,5 miljard euro aan dit programma besteden. Als algemeen dwarsdoorsnijdend principe benadrukken de lidstaten een voorzichtige financiële aanpak te hanteren, ingegeven door de oplopende inflatie en de onzekere situatie in Oekraïne.
Pijler 1 en 2 het meest geraakt
Uit de Annex van de Raadspositie blijkt dat alleen al de European Research Council een fors deel van de voorgestelde bezuinigingen voor haar rekening neemt: 122 miljoen minder ten opzichte van het Commissievoorstel. De overige onderdelen in pijler 1, de Marie Skłodowska-Curie Actions en de onderzoeksinfrastructuren, komen er ook bekaaid van af met voorgestelde budgetverlagingen van 33 miljoen en 27 miljoen. Lidstaten snijden verder fors in pijler 2: alle clusters gaan er op achteruit, behalve cluster 1 gezondheid en cluster 6 voedsel en milieu. De grootste klappen in pijler 2 vallen bij cluster 2 cultuur (97 miljoen minder) en de door de Commissie voorgestelde bijdrage van cluster 4 Digital, Industry & Space aan de Chips Joint Undertaking. Pijler 3 blijft relatief ongeschonden; de European Innovation Council gaat er met 75 miljoen op achteruit, het onderdeel innovatie-ecosystemen met 8 miljoen, het European Institute for Technology met 30 miljoen, en de versterking van de Europese Onderzoeksruimte met 8 miljoen. De Raad tornt niet aan het voorgestelde budget van het widening-onderdeel onder Horizon Europe.
Strijdbaar Parlement
De eerste geluiden uit het Parlement tonen aan dat zij zich wil verzetten tegen de voorgestelde bezuinigingen in Horizon Europe. Zo blijkt uit een working document van de rapporteur van het Parlement, Nicolae Ştefănuță, dat hij naar ambitieuze financiële steun voor het programma streeft, onder meer vanwege de beoogde bijdrage van Horizon aan de klimaattransitie. Ştefănuță is verder bezorgd om het lage succespercentage in Horizon. Europarlementariër Ehler, die de input coördineert van het onderzoekscomité in het Parlement, laat weten zich hard te maken om het budget voor Horizon te beschermen, en zelfs fors meer te willen dan de Commissie voorstelt. Over Erasmus+ stelt Ştefănuță dat hij bezorgd is over de impact van inflatie op het programma.
Context
Elk jaar moet de EU-jaarbegroting van het daarop volgende jaar worden vastgesteld. Daartoe doet de Commissie in een voorstel, waarna de Raad en het Parlement er samen moeten zien uit te komen. Traditiegetrouw willen lidstaten minder onderzoeksbudget dan de Commissie, terwijl het Parlement juist méér wil. Op 6 september zal de Raad haar positie formeel vastleggen, terwijl het Parlement haar positie in oktober gereed heeft. Daarna hebben beide instellingen 3 weken om tot een akkoord te komen. Vorig jaar trok het Parlement aan het langste eind met een kleine budgetverhoging voor Horizon Europe en Erasmus+.
