Onderwijsplannen in 2022
De Commissie heeft meerdere plannen in de maak voor het onderwijs in 2022. Zo kondigt ze onder andere strategieën voor het hoger onderwijs en digitalisering aan. Dat blijkt uit het werkprogramma voor 2022 met de titel ‘Making Europe stronger together’. In totaal staan er 42 nieuwe initiatieven op stapel, waarvan er naar verwachting twaalf direct of indirect gevolgen zullen hebben voor het kennisveld.
Europese universiteit van de toekomst
Het hoger onderwijs krijgt begin 2022 veel aandacht. De Commissie bereidt een Europese strategie voor universiteiten voor, die universiteiten en hogescholen toekomstbestendig moet maken. Daarbij denkt de Commissie onder meer aan de positie van Europese hogeronderwijsinstellingen in de wereld, hun digitale infrastructuur en vergroening. De strategie zal gepaard gaan met een voorstel voor een Raadsaanbeveling voor transnationale samenwerking in het hoger onderwijs. Dit moet juridische en administratieve barrières die hechte, grensoverschrijdende samenwerking in de weg staan verkleinen, bijvoorbeeld als het gaat om gezamenlijke diploma's. Volgens planning zouden de strategie en het voorstel in januari verschijnen.
Digitaal onderwijs krijgt impuls
Alle onderwijslagen kunnen een digitale impuls gebruiken, vindt de Commissie. Hoewel er door COVID-19 al gedwongen een flinke slag gemaakt is, is het nu zaak om orde op zaken te stellen wat digitaal onderwijs betreft. Daartoe wil de Commissie twee Raadsaanbevelingen voorstellen na de zomer. De eerste gaat in op de randvoorwaarden voor digitaal onderwijs, waaronder de juiste apparatuur, bijscholing voor onderwijzers en nieuwe leermethoden. De Commissie wil met de lidstaten afspreken hoe zij digitaal onderwijs kunnen bevorderen. De tweede aanbeveling behandelt het aanbod van digitale vaardigheden in onderwijsprogramma’s. De Commissie wil onder meer een dialoog starten met het bedrijfsleven over het identificeren van nieuwe vaardigheden.
‘Jaar van de Jeugd’
2022 wordt officieel het Europese Jaar van de Jeugd. Het programma met activiteiten wordt nog uitgewerkt, maar één initiatief is al wel bekend: ALMA. Dit programma zal internationale uitwisselingen financieren voor kansarme jongeren die geen opleiding of werk hebben, in het Engels not in education, employment or training (NEET). In het buitenland zullen zij een begeleide stage kunnen doen om zo werkervaring op te doen. ALMA zal gefinancierd worden uit het Europees Sociaal Fonds+. Een ander initiatief is een Europese aanpak voor peuter- en kleuteronderwijs.
Braindrain-initiatief nog uit te werken
Om braindrain tegen te gaan wil de Commissie een nader te specifiëren initiatief op tafel leggen. Dit zou de onderliggende oorzaken, langetermijngevolgen en mogelijke oplossingen voor braindrain moeten onderzoeken. Het is niet bekend welke vorm dit initiatief zou nemen, noch welke maatregelen er genomen zou worden of wanneer het verwacht mag worden.
Onderzoek weinig concreet …
Het werkprogramma refereert weliswaar aan onderzoek en innovatie, maar noemt geen concrete initiatieven. Volgens de Commissie “spelen onderzoek en innovatie een sleutelrol in onze reactie op hedendaagse uitdagingen” en dragen ze bij aan de groene en digitale transities. Bovendien moet Europa “grensverleggend onderzoek” en “nieuwe innovaties” blijven doen. Hoe de Commissie dat wil bereiken, wordt echter niet duidelijk uit het werkprogramma.
… wel zijdelingse invloed
Toch zijn er een aantal initiatieven die ongetwijfeld hun weerslag zullen hebben op onderzoek en innovatie in hun sector. Zo moet een ‘European Chips Act’ na de zomer de concurrentiepositie van de Europese halfgeleiderindustrie versterken. Een studie naar een veilig mondiaal communicatiesysteem doet hetzelfde voor de ruimtevaartindustrie, terwijl een ‘roadmap on security and defence technologies’ duidelijk zal maken in welke defensietechnologieën de Commissie wil investeren. Tenslotte beoogt een herziening van Europese wetgeving meer innovatie op het gebied van (wees-) geneesmiddelen.
Hervormingen Europese beleidsmachine
De Commissie plant een aantal interessante ingrepen in de manier waarop de EU beleid maakt. Zo zal de Commissie een ‘EU Ethics Body’ voorstellen, dat Europese instellingen zal adviseren over ethische besluitvorming. Ook onderstreept de Commissie een aantal principes die terug moeten komen in elk beleidsvoorstel, waaronder de Sustainable Development Goals, ‘do no significant harm’, en ‘digital by default’. Ook moet voor elk voorstel bepaald worden wat de impact is op ongelijkheid, het platteland en de jeugd. Helaas wordt het ‘innovation principle’ niet genoemd.
Context
De Commissie stelt elk jaar haar prioriteiten vast in een wetgevings- en werkprogramma. Het programma is een concreet plan met de acties die de Commissie het jaar daarop wil realiseren. Het bevat ook een overzicht van lopende voorstellen, beoogde evaluaties van bestaande wetgeving en voorstellen die teruggetrokken worden. Dit is het derde werkprogramma van de Commissie Von der Leyen en bouwt voort op de plannen aangekondigd bij haar aantreden en de State of the Union-toespraak in september.
Bron afbeelding: EC - Audiovisual Service, 2021
