Van drie pijlers naar drie fases
Om fundamenteel onderzoek om te zetten in innovatieve oplossingen, moet het huidige pijlersysteem op de schop. Dat stelt het Centre for European Policy Studies (CEPS) in een nieuw rapport, getiteld Towards an Ambitious FP10. De huidige afbakening zou synergiën in de weg staan. Het voorstel van CEPS zou vooral voor pijler 2 en 3 grote veranderingen betekenen. Het voorstel van CEPS is om af te stappen van drie pijlers en over te schakelen naar drie fases van onderzoek. Op deze manier leidt fundamenteel onderzoek sneller tot innovatie en toepassingen. Ook zou CEPS zou graag zien dat succesvolle EIC-instrumenten veel breder worden ingezet. Dual-use onderzoek krijgt ook een prominente plaats en moet het industriële concurrentievermogen versterken.
©_Centre of European Policy Studies, Towards an Ambitious FP10
High risk, high reward
Ook stelt het rapport dat er een cultuuromslag nodig is. De werkprogramma’s van het huidige kaderprogramma zijn vaak te dwingend. Calls met een meer open insteek moeten leiden tot het financieren van beloftevolle projecten waar meer risico’s aan verbonden zijn. Als projecten toch niet blijken te werken, moeten deze ook weer stopgezet kunnen worden.
Wie bepaalt wat?
Drie raden moeten de onderzoeksprioriteiten gaan bepalen: het ERC-bestuur, een raad voor mondiale uitdagingen en raad voor het industrieel concurrentievermogen. De raad voor mondiale uitdagingen zou moeten gaan bestaan uit een brede vertegenwoordiging, waaronder jonge onderzoekers, lage- en middeninkomenslanden en filantropen. De raad voor het industrieel concurrentievermogen moet bestaan uit academici, experts en vertegenwoordigers van de industrie en lidstaten. CEPS erkent de waarde van een onafhankelijk ERC-bestuur, dat los staat van een eventueel Europees Fonds voor Concurrentievermogen.
Context
De discussie rondom de opvolger van Horizon Europe is in volle gang. In juli 2025 komt de Europese Commissie met een voorstel. Vervolgens zullen de Raad en het Europees Parlement gaan onderhandelen over dit voorstel. Uiteindelijk moet het nieuwe programma van start gaan in 2028. The Centre of European Policy Studies is een toonaangevende denktank gevestigd in Brussel.
