Een frisse blik
Crises zoals COVID-19 en de oorlog in Oekraïne tonen aan dat toekomstig O&I-beleid een volledig nieuw paradigma nodig heeft. Dat stelt de Expert group on the economic and societal impact of research and innovation (ESIR) in het rapport ‘Research and Innovation to Thrive in the Poly-crisis Age’. Daarbij hebben de experts meteen een mantra paraat: protect, prepare, transform. Poly-crises dwingen ons tot maatschappelijke en economische transformaties, klinkt het. Daarbij gaat het om parallelle crises die met elkaar verweven raken, zoals de oorlog in Oekraïne, de energieprijzen en klimaatverandering. Volgens de experts is de EU momenteel onvoldoende voorbereid om veerkracht en welvaart ook de komende decennia te kunnen garanderen.
Flexibel kaderprogramma nodig
Het Europese O&I-beleid moet een stuk flexibeler, zodat het zich snel kan aanpassen als de omstandigheden daarom vragen. Voor de opvolger van Horizon Europe, het tiende Kaderprogramma, hebben de experts daarom vier principes klaar.
Risicospreiding door brede investering
Het eerste principe gaat over de spreiding van onderzoeksrisico’s via een bredere investeringsaanpak. Risico’s zijn noodzakelijk, en verantwoord risico’s nemen moet gestimuleerd worden. Ook moet er meer maatschappelijke dialoog komen over de te nemen risico’s, zoals het gebruik van genetische manipulatie. Een brede agenda betekent ook investeringen in fundamenteel én toegepast onderzoek, zodat het ontdekken, experimenteren en ontwikkelen van alternatieven makkelijker wordt.
Tastbaar beleid
Het tweede principe legt de focus op tastbaar beleid. Initiatieven zoals het New European Bauhaus maken O&I-beleid concreet en laten zien waar men met de toekomst heen wil, volgens de experts. Speciale aandachtsgebieden zijn AI en defensieonderzoek.
Kijk vooruit
Het derde principe stelt dat O&I-regelgeving anticiperend en flexibel moet zijn. Zo moet er meer aandacht gaan naar vooruitkijken en strategisch leren door middel van innovatiemogelijkheden. Ook moeten beleidsmaker O&I zien als een continue leerproces en nieuwe impactkaders ontwikkelen om veranderingen te herkennen.
Focus op vaardigheden
Tenslotte pleiten de experts voor aandacht voor vaardigheden. Zo moet er moet geïnvesteerd worden in relevante capaciteiten en leiderschap bij beleidsmakers, onderzoekers en ondernemers. Nieuwe vaardigheden kunnen de kloof tussen onderzoek, beleid en implementatie dichten. Alleen dan kunnen opkomende technologieën en innovaties effectief ingezet worden voor maatschappelijke uitdagingen.
Context
De ESIR is een groep van 16 experts die de Commissie advies geven over het ontwikkelen van toekomstgericht en transformatief O&I-beleid. De groep geeft onafhankelijk advies over hoe het O&I-beleid van de EU de economische en maatschappelijke transformatie tijdens de groene en digitale transities het beste kan ondersteunen. Ook Neth-ER’s position paper over Horizon Europe kijkt vooruit naar het volgende Europese onderzoeksprogramma. Ook Neth-ER benadrukt de ontwikkeling van onderzoeksvaardigheden: competitie tussen onderzoekers is de beste garantie van excellent onderzoek met impact. Onderzoeksprojecten mobiliseren talenten en middelen en dragen zo bij aan coöperatieve onderzoeksgemeenschappen.
Mede geschreven door Tsjalling Kootstra.
