Beperkt hergebruik data onderzoeksinstellingen
Data van publieke onderzoeksinstellingen moet ook worden hergebruikt onder de Data Governance Act, maar met forse uitzonderingen. Dat stelt de Raad in zijn positie over deze verordening, die het veilige hergebruik stimuleert van data beschermd door intellectuele eigendomsrechten, handelsgeheimen of privacywaarborgen binnen de publieke sector. Hieronder kunnen ook onderzoeksinstellingen vallen, maar voor hen wil de Raad uitzonderingen maken. Publieke onderzoeksfinanciers zijn vrijgesteld van de verordening, als het aan de Raad ligt. Daarnaast stelt hij voor dat data beheerd door een onderzoeksinstelling in een constellatie met andere partijen, waarbinnen onderzoek doen het voornaamste doel is, niet onder de verordening valt. Ook het delen van data tussen publieke organisaties, bijvoorbeeld voor niet-commerciële onderzoeksdoeleinden, is gevrijwaard van de verplichtingen van de verordening. Verder blijft de data van onderwijsinstellingen wat de Raad betreft buiten schot, omdat deze data voornamelijk beschermd is door intellectuele eigendomsrechten van derde partijen.
Data-altruïsme & bemiddeling
Verder wil de Raad met de verordening data-altruïsme stimuleren, door het makkelijker te maken voor bedrijven en particulieren om vrijwillig en kosteloos data beschikbaar te stellen voor het algemeen belang. Het stimuleren van onderzoek is een belangrijke onderliggende reden. Het idee is om partijen geïnteresseerd in het verzamelen van gegevens te bundelen in erkende nationale registers. Dit moet het vertrouwen in data-altruïsme vergroten. Daarnaast wil de Raad onder de noemer van data-bemiddeling ruimte make voor de creatie van specifieke diensten, waarmee gegevens veilig gedeeld kunnen worden. Gedacht kan worden aan digitale platformen voor bedrijven en speciale applicaties voor particulieren. Deze diensten moeten vorm geven aan vrijwillige, maar ook verplichte gegevensdeling. Met de komst van de Data Governance Act zal er ook een European Data Innovation Board worden opgezet, bestaande uit experts die de Commissie adviseren over de implementatie van de verordening. Naast vertegenwoordigers van de lidstaten en de Commissie zal deze wat de Raad betreft ook bestaan uit vertegenwoordigers van het onderwijs- en onderzoeksveld.
Context
Een voorstel voor de Data Governance Act werd al eerder gedaan door de Commissie en is onderdeel van de datastrategie. Het voornaamste doel van de Data Governance Act is meer vertrouwen creëren in het delen van data. Betere beschikbaarheid van data stimuleert innovatie, wat beleidsprioriteiten zoals de groene en digitale transitie ten goede komt. Nu de Raad zijn positie heeft ingenomen, zullen de interinstitutionele onderhandelingen van start gaan. De positie van het Parlement wijkt niet veel af van die van de Raad, wat de onderhandelingen naar verwachting zal bespoedigen.
