Bescherming octrooien in Europa wordt eenvoudiger
In 2023 kunnen octrooihouders eenvoudiger hun Europese octrooien handhaven in het grootste deel van de Europese Unie. Op 1 juni 2023 zal namelijk de overeenkomst over het Eengemaakte Octrooigerecht in werking treden, nadat in 2022 eindelijk genoeg EU-lidstaten de overeenkomst uit 2013 ratificeerden, waaronder Nederland. Op dezelfde dag opent het Eengemaakt Octrooigerecht haar deuren. Het nieuwe gerecht gaat zich bezig houden met de beslechting van geschillen over Europese octrooien. Een eengemaakt octrooi levert naar verwachting verschillende voordelen op voor octrooihouders in de EU, omdat octrooihouders niet langer in verschillende landen hoeven te procederen over hetzelfde octrooi.
Wat was de situatie?
Het Europees Octrooibureau (EOB) verleent al Europese octrooien. Iedereen die een inventief product of proces heeft verzonnen kan bij het EOB een Europees octrooi aanvragen. De effectieve bescherming van zo’n Europees octrooi was tot dusverre echter niet Europees geregeld. Bedrijven die hun uitvinding wilden laten beschermen in de EU moesten ofwel 27 verschillende nationale octrooiprocedures doorlopen of een Europees octrooi aanvragen en dat in alle lidstaten laten valideren. In beide gevallen is het een tijdrovende, complexe en dure procedure, gezien de vertalingen die nodig zijn, de instandhoudingstaksen die in meerdere lidstaten moeten worden betaald en de kosten voor eventuele rechtszaken in verschillende nationale rechtbanken.
Wat gaat er veranderen?
In het nieuwe systeem kunnen uitvinders via slechts één aanvraag hun octrooi laten beschermen in het grootste deel van de EU. Eventuele geschillen over de bescherming van het octrooi worden voortaan ook Europees opgelost door het Eengemaakt Octrooigerecht. Als een uitvinder kiest voor een Europees octrooi met unitair effect, geniet zij bescherming van haar uitvinding in de 17 lidstaten die de overeenkomst tot nu toe ondertekenden. In de toekomst zullen mogelijk de resterende lidstaten volgen. Een octrooihouder hoeft dus niet meer te kiezen in welke landen zij octrooibescherming wil en bovendien zullen de aanvraagkosten dalen van 20.000 euro onder het oude systeem naar 6.000 euro in het nieuwe systeem. Ook vertalingen hoeven voortaan enkel nog in het Frans, Duits of Engels in plaats van in iedere taal van de afzonderlijke EU-lidstaten.
Wat gaat er veranderen voor kennisinstellingen?
Ook kennisinstellingen kunnen voor hun kennisvalorisatie-activiteiten hun voordeel doen met het systeem. In principe gelden alle regels hierboven ook voor universiteiten, hogescholen, start-ups, spin-offs en technologie- & onderzoeksorganisaties, die zo hun octrooi goedkoper kunnen laten beschermen. Voor universiteiten, publieke onderzoeksorganisaties en het mkb geldt ook nog eens een compensatie voor vertaalkosten. Echter dienen kennisinstellingen en gelieerde bedrijven op te letten. Mochten zij zich willen focussen op de markten van een klein aantal landen, dan kan het goedkoper zijn om octrooibescherming via nationale procedures te regelen in plaats van via een unitair octrooi.
Context
Het plan voor een unitair octrooi is in 2013 al opgezet, maar de invoering liep vertraging op doordat meerdere landen het akkoord nog niet ratificeerden. Na instemming van het Oostenrijkse parlement in 2022 werd het benodigde aantal landen bereikt om de overeenkomst gedeeltelijk in werking te laten treden. In totaal hebben nu zestien lidstaten de overeenkomst geratificeerd. Duitsland zal zich daar snel toe voegen als de voorbereidingen voor de aanvang van het Eengemaakt Octrooigerecht bijna afgerond zijn. Daarna kan het Eengemaakt Octrooigerecht de deuren openen voor partijen. Cyprus, Tsjechië, Griekenland, Hongarije, Ierland, Roemenië en Slowakije dienen het akkoord nog te ratificeren. Ierland liet bijvoorbeeld weten snel te willen toetreden, maar moet daarvoor eerst nog een referendum houden. Bedrijvenkoepel BusinessEurope zal tevreden zijn: in 2021 uitte zij nog hun onvrede over de trage invoering van het octrooi.
