O&I voor een concurrerend, groen en rechtvaardig Europa
Onderzoek en innovatie (O&I) doen ertoe. Het oplossen van maatschappelijke, economische en klimaatuitdagingen begint namelijk met O&I, blijkt uit het rapport Why investing in research and innovation matters for a competitieve, green and fair Europe – A rationale for public and private action. Volgens het rapport is het bouwen van een concurrerend, groen en rechtvaardig Europa noodzakelijk in een tijd van ongekende transformaties en uitdagingen. Daarbij refereert de Commissie naar black swans en grey rhinos, wetenschappelijke termen voor onvoorspelbare en voorspelbare crises. Investeringen bevorderen de concurrentiepositie van Europa, verbeteren de levensstandaard en ondersteunen de productiviteitsgroei, essentieel met oog op vergrijzing en bevolkingskrimp. Empirisch onderzoek toont aan dat elke geïnvesteerde euro in Horizon Europe potentieel tot elf euro aan opbrengsten kan genereren over een periode van 25 jaar.
Investeringen blijven achter
Ondanks die opbrengst, blijven de Europese investeringen achter. De 3% bbp-doelstellingen van O&I-investeringen worden momenteel niet gehaald: de EU investeert momenteel slechts 2,2% van het bbp. Ook loopt de EU qua investeringen achter op concurrenten elders in de wereld, zoals China en de VS. Met name de kloof tussen private en publieke investeringen is in Europa groot en moet gedicht worden. Het aanpakken van deze investeringskloof vereist aanzienlijke bijdragen van zowel de publieke als de private sector, en een goed gecoördineerd beleidskader om innovatie te bevorderen en een eerlijke verdeling van de voordelen te waarborgen.
Toegevoegde waarde van Europese O&I-investeringen
Europese financiering maakt projecten mogelijk die anders geen doorgang kunnen vinden. Daarbij gaat het niet uitsluitend om beschikbare middelen, maar ook het soort projecten, blijkt uit het tweede rapport The added value of European investments in research and innovation. Momenteel kan Horizon Europe slechts één op de drie kwalitatieve voorstellen financieren. Om alle kwaliteitsvoorstellen te financieren, zou het budget daarom moeten verdriedubbelen van tachtig naar 240 miljard euro. Daar staat tegenover dat de impact groot is: Horizon 2020 was erg succesvol, bleek uit de evaluatie. Binnen Horizon 2020 hebben deelnemers uit 177 landen deelgenomen in 35.000 gefinancierde projecten met meer dan veertigduizend organisaties. De geschatte bijdrage van Horizon 2020 aan het Europese bbp is achthonderd miljard euro.
Waarom Europees
EU-investeringen in O&I zijn niet alleen een alternatieve bron van financiering, maar voegen ook inhoudelijk wat toe. Zo is er meer competitie om financiering te ontvangen, wat onderzoekers stimuleert om betere voorstellen aan te dragen. Verder kan beter onderzoek gedaan worden naar EU-brede uitdagingen met samenwerking over grenzen, sectoren en disciplines. Er bevindt immers meer kennis buiten de landgrenzen. Bovendien schenkt het rapport ook aandacht aan succesverhalen van de afgelopen kaderprogramma’s, zoals de 33 Nobelprijs winnaars die onderzoek hebben gedaan binnen de kaderprogramma’s. Andere succesverhalen zijn vorderingen in O&I in bijvoorbeeld waterstof, ziektebestrijding en supercomputing.
Context
Erik Canton (wnd. afdelingshoofd bij DG RTD) en Jan-Tjibbe Steeman (beleidsmedewerker bij DG RTD) presenteerden de rapporten tijdens de Neth-ER webinar op 30 mei. Wanneer het nieuwe meerjarig financieel kader van de EU van start gaat in 2028, betekent dat ook het begin van het tiende kaderprogramma voor O&I, de opvolger van Horizon Europe. Daarvoor zijn nu al meerdere koepels bezig met het positioneren, zoals UAS4EUROPE en EUA. De twee rapporten van de Commissie onderstrepen het belang van investeren in O&I om een ambitieus KP10 te verzekeren.
Mede geschreven door Fleur Korte.
