Uit het jaarlijkse rapport van Eurostat over de progressie richting de door de VN opgestelde Sustainable Development Goals blijkt dat de EU vooruitgang boekt op het gebied van onderzoeksdoelstellingen. Daarentegen is slecht beperkte vooruitgang geboekt ten aanzien van de doelstellingen voor onderwijs. Nederland scoort voor zowel de doelstelling voor onderzoek, als ook voor de doelstelling voor onderwijs, boven het EU-gemiddelde.


EU maakt progressie met SDG’s voor onderzoek, onderwijs blijft achter

Onderzoek steeds duurzamer

Het meest recente jaarlijkse monitoringsrapport van Eurostat over de Sustainable Development Goals "Sustainable development in the European – 2022 monitoring report on progress towards the SDG's in an EU context" laat zien dat de EU goed op weg is met het behalen van doelstelling 9, die over onderzoek gaat. Nederland scoort daarbij zelfs boven het EU-gemiddelde. De positieve ontwikkelingen behelzen onder meer een toename aan investeringen in onderzoek en innovatie (O&I) van 2% in 2011 naar 2.3% in 2020 en een stijging in het aantal werkzame onderzoekers en octrooiaanvragen. Uit het rapport blijkt dat de industrie en het hoger onderwijs nog steeds veruit het meeste geld uitgeven aan O&I: respectievelijk 65,8% en 21,9% van de totale investeringen. Overheidsuitgaven behelsden in totaal 11,7% van de O&I-investeringen, terwijl de non-profit sector niet meer dan 1% van de uitgaven dekte. Ondanks de stijging is de EU als geheel nog ver verwijderd van de doelstelling om tegen 2030 een investeringsniveau voor onderzoek van 3% van het bbp te bereiken. Enkel Zweden, België, Oostenrijk, Duitsland en Denemarken hebben dit investeringsniveau al bereikt. Hoewel er meer mensen zijn gaan werken in de onderzoekswereld, is er nog steeds weinig sprake van gendergelijkheid en vertegenwoordigden vrouwen in 2019 nog steeds slechts 32,9% van de O&I-arbeidskrachten.

Vooruitgang onderwijs beperkt

Voortgang richting het behalen van onderwijsdoelstellingen, vervat in doelstelling 4, blijft beperkt, zo blijkt uit het rapport. Hoewel er steeds meer Europese jongeren zijn met een universitair diploma is het zorgwekkend dat de kloof tussen mannen en vrouwen op dit vlak sinds 2006 toeneemt. Het aandeel van de 25- tot 34-jarigen met een universitair diploma is tussen 2006 en 2021 gestegen van 28% tot 41%. Zo behaalden 46,8% van de vrouwen tussen de 25 en 34 jaar een diploma in 2021, tegenover 35,7% van de mannen. Daarnaast blijkt dat ondanks verbeterde toegang tot onderwijs, een groeiend aantal jonge leerlingen moeite heeft met lezen, wiskunde en natuurwetenschappelijke vakken. Voor volwassenen geldt dat zij met name moeite hebben met het ontwikkelen van digitale vaardigheden. Wel toont het rapport dat Nederland ook ten aanzien van doelstelling 4 boven het EU-gemiddelde scoort. 

Hoe zit het met de overige doelstellingen?

Het rapport toont dat de EU over het algemeen goed op weg is met het verwezenlijken van de Sustainable Development Goals en haar doelen binnen de Europese Green Deal, de digitale transitie en het actieplan voor de Europese pijler van sociale rechten. Zo is er bijvoorbeeld vooruitgang te zien bij het beschikbaar maken van meer schone en betaalbare energie (doelstelling 7). Toch blijft  progressie op het gebeid van duurzaamheidsontwikkelingen in sommige gevallen uit. Dit geldt onder meer voor doelstellingen op het gebied van gezondheid en welzijn (doelstelling 3), leven in het water (doelstelling 14) en de ontwikkeling van duurzame steden en gemeenschappen (doelstelling 11). Ook vooruitgang op het gebied van schoon water (doelstelling 6) en ontwikkelingen ter bevordering van de biodiversiteit (doelstelling 15) zijn voor verbetering vatbaar.

Context

Het rapport van Eurostat, het bureau voor de statistiek van de EU, is een jaarlijks monitoringsrapport van de duurzame ontwikkelingsdoelstellingen. Deze in totaal 17 doelstellingen zijn ontwikkeld door de Verenigde Naties en vastgelegd in de Agenda 2030 voor duurzame ontwikkeling. Voor de EU spelen de doelstellingen een belangrijke rol bij het ontwikkelen van beleid, zoals met name blijkt uit de plannen van de "Europese Green Deal". In 2021 bekrachtigde de Europese Raad haar toewijding aan de doelstellingen middels het aannemen van Raadsconclusies.


Mede geschreven door Liza Bex.