Uitdagingen voor toepassing
De implementatie van kunstmatige intelligentie (AI) in de gezondheidszorg gaat traag. Dat concludeert PricewaterhouseCoopers (PwC) voor de Commissie in een ‘Study on eHealth, Interoperability of Health Data and Artificial Intelligence for Health and Care in the European Union’. De onderzoekers onderscheiden drie Europese uitdagingen die een soepele implementatie van AI in de zorg belemmeren. Er is ten eerste een gebrek aan kennis en daardoor vertrouwen onder zorgprofessionals. Hierdoor gaat het uit handen geven van werk aan algoritmes hen vaak nog een stap te ver. Ten tweede maken noch de lidstaten noch de Unie sectoraal beleid voor AI in de zorg. Een derde probleem zien de onderzoekers in de concentratie van Europees onderzoek naar AI: dat vindt nog te vaak plaats in grotere lidstaten.
Zes kansen
De auteurs van het rapport zien zes actiegebieden waarop de Commissie de ontwikkeling van AI in de Europese gezondheidssector kan ondersteunen:
- Een specifiek beleids- en juridisch raamwerk voor AI in de gezondheidszorg;
- Financieringsinitiatieven voor AI-gezondheidstoepassingen;
- Acties en initiatieven om de toegang tot, het gebruik en de uitwisseling van gezondheidsdata voor AI te bevorderen;
- Initiatieven om zorgprofessionals bij te scholen op het gebied van AI en voorlichting voor AI-ontwikkelaars over de huidige klinische praktijken en behoeften;
- Cultuurkwesties adresseren en vertrouwen opbouwen in het gebruik van AI in de gezondheidszorg;
- Vertalen van onderzoek naar de klinische praktijk.
AI en gezondheidszorg in Nederland
Nederland is op het gebied van AI in gezondheidszorg een van de voorlopers in de EU. Dat blijkt uit de begeleidende landenfactsheets. Er zijn enkele redenen voor deze goede positie. Zo heeft de overheid een uitgebreide strategie opgesteld over de implementatie van AI in de gezondheidssector. Daarnaast is Nederland relatief goed vertegenwoordigd in het Europees onderzoek naar AI in de zorg. Onderzoeksgroepen van de universiteiten van Leiden, Nijmegen en Eindhoven, maar ook Philips, hebben een belangrijke rol daarin. Om de adoptie van AI in de zorg nog beter te maken, adviseert PwC Nederland om de verschillen tussen het ontwerp van elektronische gezondheidsdatasystemen te elimineren en gezondheidsprofessionals bij te scholen in het gebruik van AI.
Context
Digitalisering is één van de topprioriteiten van de Commissie Von der Leyen. Dit jaar presenteerde de Commissie bijvoorbeeld een Verordening met bindende regels voor AI. Daarnaast updatete de Commissie het Coordinated Plan rond AI dat de samenwerking tussen de EU en de lidstaten in betere banen leidt en zo innovatie stimuleert. Het plan combineert één miljard euro vanuit Digital Europe en Horizon Europe en twintig procent van het Europees Herstelfonds (zo’n 134 miljard euro). De Commissie wil dat datatechnologieën en kunstmatige intelligentie ingezet worden om maatschappelijke problemen aan te pakken, ook in de gezondheidszorg. Hiervoor is het cruciaal dat zorgpersoneel digitale vaardigheden ontwikkelt en dat er een Europese Health Data Space komt voor gegevensuitwisseling tussen lidstaten. Het Nederlandse Groeifonds merkte AI aan als een van de belangrijkste prioriteiten.
