Om een goede keuze te maken over de toekomst van dual-use in het Europese kaderprogramma is er meer discussie nodig. Dat is de consensus uit de reacties van vijf Europese kenniskoepels op de consultatie over dual-use: EAU, Science Europe, EARTO, LERU en CESEAR. Terwijl de eerste drie koepels laten weten dat ze nog helemaal geen keuze maken, hebben LERU en CESEAR de voorkeur om verder te gaan met binnen het huidige systeem. Ook over de definitie van dual-use is meer discussie noodzakelijk om helderheid te creëren.


Kenniskoepels: ‘meer discussie over dual-use in Europees kaderprogramma noodzakelijk’

EAU, Science Europe, EARTO: Beter later dan te vroeg

Het is te vroeg om een keuze te maken over hoe de Commissie dual-use onderzoek in de toekomst moet stimuleren. Dit blijkt uit meerdere reacties van Europese kenniskoepels op de consultatie over dual-use. De European University Association (EUA), Science Europe en de European Association of Research and Technology Organisations (EARTO) maken in hun reacties op de consultatie daarom geen keuze tussen de drie opties die de Commissie in het witboek voorstelt. De EUA pleit in haar statement dat er meer duidelijkheid moet komen over de financiële gevolgen van de opties. Ze vraagt zich bijvoorbeeld af of de verschillende opties leiden tot een groter of kleiner budget van het volgende kaderprogramma. De Europese universiteitenkoepel geeft aan dat Optie 3 zorgt voor onnodige extra complexiteit, maar keurt de optie niet af. Science Europe maakt ook geen expliciete keuze voor een optie en wijst ook geen optie af. De koepel voor onderzoeksfinancierders wil wel dat het budget voor fundamenteel onderzoek hoe dan ook beschermd wordt. Ook moet de Commissie onderzoek naar ‘vrede’ promoten. EARTO ziet, in tegenstelling tot de vorige koepels, Optie 3 niet als een serieuze mogelijkheid. Onafhankelijk van de uiteindelijke keuze tussen Optie 1 en 2, vraagt de onderzoekskoepel om synergiën en kruisbestuiving tussen EDF en Horizon Europe te verzekeren.

LERU, CESEAR: Optie 1 van twee kwaden de beste

Universiteitskoepels LERU en CESEAR spreken zich nadrukkelijker uit voor Optie 1, maar sluiten Optie 2 niet uit. Volgens LERU zorgt Optie 1 voor de snelste implementatie van de stimulatie die de Commissie zoekt. Ook geeft deze optie meer flexibiliteit om de stimulerende acties aan te passen wanneer de geopolitieke situatie daar om vraagt. CESEAR neigt ook naar Optie 1 en stelt daarbij een zogenaamde ‘Optie 1.5’ voor. In deze optie stelt de koepel voor om het Europese Defensie Fonds (EDF) hét sleutelprogramma te maken voor defensie-gerelateerd onderzoek. Tevens moet men zorgen dit EDF aantrekkelijk wordt voor een breder scala aan onderzoekers en partijen. Synergiën tussen EDF en Horizon Europe moet volgens hun versterkt worden door meer “spin-in” en “spin-out” calls te introduceren. Spin-in calls zorgen dat projecten uit Horizon Europe met een interessante militaire toepassing voortgezet kunnen worden EDF, waar Spin-out calls het tegenovergestelde toelaten van EDF naar Horizon.

Sturing en duidelijkheid nodig voor definitie

Om de gevolgen van de verschillende opties te verduidelijken, vragen de meeste koepels ook om meer duidelijkheid over de definitie van dual-use. De koepels geven aan dat dual-use moeilijk te definiëren is omdat bijna elke technologie een potentiële militaire toepassing heeft. Het verduidelijken van de definitie van dual-use helpt volgens de koepels ook om de juiste beslissing te maken over de drie voorgestelde opties. Science Europe vraagt daarom om onderscheid te maken tussen technologieën die duidelijk dual-use zijn en technologieën die mogelijke dual-use toepassingen hebben. De koepel geeft aan dat de Verordening rond de export van dual-use technologieën van 2021 onderzoekers kan helpen om dual-use potentie te herkennen. Net als Neth-ER, ziet ook LERU heil in die zienswijze. EARTO wil daarentegen dat de definitie ‘O&I met civiel/militair synergie potentieel’ wordt gebruikt in plaats van ‘dual-use potentieel’. De EUA wil meer duidelijkheid over welke technology readiness levels (TRLs) onder dual-use vallen.

Context

Als deel van het economische veiligheidspakket, publiceerde de Commissie op 24 januari een witboek over het versterken van dual-use onderzoek in Europa. Dual-use kan grofweg samengevat worden als ‘technologieën die zowel een civiele als militaire toepassing hebben’. Samen met het witboek, opende de Commissie ook een publieke consultatie waarin het vroeg om drie mogelijke opties voor de toekomst van dual-use onderzoek te beoordelen. De drie opties waren: verder bouwen op het huidige systeem, het veranderen van de ‘exclusieve focus op civiel onderzoek’ binnen Horizon Europe naar ‘focus op civiel onderzoek’ of het opstellen van een nieuw financieringskader specifiek voor dual-use onderzoek. Naast de opties te evalueren, vroeg de Commissie ook om een voorstel te doen voor een definitie van dual-use technologieën. Ook Neth-ER reageerde op de consultative.