Status Nederlands herstelplan
Nederland is een van de laatste lidstaten die nog een nationaal herstel- en veerkrachtplan (NHP) moet indienen om in aanmerking te komen voor het ontvangen van een subsidie van 6 miljard euro uit het Recovery and Resilience-Fund (RRF). Het NHP dient een samenhangende visie te presenteren waarbij rekening wordt gehouden met de landspecifieke aanbevelingen die zijn aangenomen door de Raad van de EU in 2020. In verband met de recente verkiezingen zal het volgende kabinet een beslissing nemen over het NHP. Naar verwachting dient Nederland pas tijdens de volgende ronde, met als deadline 30 april 2022, een NHP in. Dit betekent dat Nederland een jaar minder heeft om het geld van het herstelfonds uit te geven, maar het totaalbedrag waar Nederland recht op heeft blijft gelijk. Op dit moment hebben 24 van de 27 lidstaten een NHP ingediend. 12 daarvan zijn al door de Commissie goedgekeurd. Indien Nederland ervoor kiest geen NHP in te dienen, komt het subsidiebedrag waar Nederland recht op heeft beschikbaar voor de overige lidstaten.
Wat doen andere lidstaten?
Neth-ER heeft op basis van de op dit moment beschikbare informatie een analyse gemaakt van de herstelplannen van andere lidstaten. Hierbij valt op dat het merendeel van de plannen van lidstaten stevige onderwijs-, onderzoeks- en innovatiecomponenten bevat. Een nadere analyse van Denemarken, Duitsland, Finland en Oostenrijk, lidstaten die een competitieve positie innemen ten opzichte van Nederland, laat preciezer zien waarin zij investeren met Europees geld. Waaronder op kennisgebied bijvoorbeeld:
o Vaardigheden, inclusief stageplaatsen, leven lang leren en om- en bijscholing
o Toegang tot onderwijs
o Digitaal onderwijs
o Onderzoeksinfrastructuren
o Sleuteltechnologieën
o Onderzoek naar groene technologie
o Digitale infrastructuur
o Versterking/digitalisering gezondheidszorg
o Co-financiering van IPCEI’s
Forse kennisinvesteringen vereist
De NHP’s van Denemarken, Duitsland, Finland en Oostenrijk bieden naast een thematisch inkijkje ook inzicht in de investeringen die vereist zijn binnen het toekomstige Nederlandse herstelplan om ten minste gelijke tred te houden met deze selecte groep lidstaten. In tabel 1 staan de bedragen aan directe en indirecte kennisinvesteringen die Denemarken, Duitsland, Finland en Oostenrijk gaan doen. Op basis hiervan is de grootte van de investeringen berekend die Nederland zou moeten doen om proportioneel niet achterop te raken bij haar concullega’s. Concreet moet Nederland zo’n 2,2 miljard euro aan directe en zo’n 900 miljoen euro aan indirecte kennisinvesteringen in het toekomstige herstelplan vrijmaken om in het spoor van Denemarken, Duitsland, Finland en Oostenrijk te blijven, zoals blijkt uit het gewogen gemiddelde. Dit houdt rekening met de verschillende hoogten van de totaalbedragen van de NHP’s van deze lidstaten. Bij de berekening is rekening gehouden met een totaalbedrag voor Nederland van 6 miljard euro, het subsidiebedrag waar Nederland recht op heeft.
Tabel 1: Vereiste directe en indirecte kennisinvesteringen Nederlands NHP afgezet tegen NHP’s Denemarken, Duitsland, Finland en Oostenrijk, en afgezet tegen gewogen gemiddelde
|
Lidstaten
|
Directe kennis-investeringen
(mln.)
|
% van totaal-bedrag
|
Vereist NL bedrag (mln.)
|
Indirecte kennis-
investeringen (mln.)
|
% van totaal-bedrag
|
Vereist NL bedrag
(mln.)
|
Minimaal totaal-
bedrag NL
(mln.)
|
|
Denemarken
|
€315
|
19,69%
|
€1181
|
€270
|
16,88%
|
€1013
|
€2194
|
|
Duitsland
|
€11100
|
39,78%
|
€2387
|
€4250
|
15,23%
|
€914
|
€3301
|
|
Finland
|
€711
|
33,86%
|
€2032
|
€397
|
18,9%
|
€1134
|
€3166
|
|
Oostenrijk
|
€1042
|
23,16%
|
€1390
|
€450
|
10%
|
€600
|
€1990
|
|
Gewogen gemiddelde
|
|
36,48%
|
€2189
|
|
14,87%
|
€892
|
€3081
|
Context
Het RRF is onderdeel van NextGenerationEU, het herstelfonds dat vorig jaar is opgetuigd om de economie weer op gang te brengen in het post-corona tijdperk. Om de urgentie van het toekomstig Nederlands herstelplan duidelijk te maken aan de politiek heeft Neth-ER een brief aan de Tweede Kamer verstuurd. Het moge duidelijk zijn dat de politiek moet kiezen voor kennis in het herstelplan om de Nederlandse kennispositie niet te laten verslechteren, ten opzichte van genoemde landen en Europa als geheel. Een NHP met een stevige kennisdimensie moet ook voorkomen dat Nederland verder daalt op het European Innovation Scoreboard.
