Europa moet radicaal op de schop om zich aan de nieuwe wereldorde aan te passen. Dat zegt Mario Draghi’s in een speech, die een inzicht geeft in zijn invloedrijke rapport dat deze zomer volgt. De oud ECB-topman beschrijft verschillende beleidsuitdagingen, zoals de achterblijvende innovatie ná de onderzoeksfase. Draghi besteedt in de toespraak verder gering aandacht aan kennisbeleid, ondanks dat zijn voorganger Letta dat recentelijk wel deed.


Draghi blikt vooruit: ‘stap van onderzoek naar de markt blijft een Europees struikelblok’

Eerste inkijk in invloedrijk rapport

“In Europa zijn we erg sterk in onderzoek, maar we slagen er niet in om innovatie op de markt te brengen en op te schalen.” Dat zegt Mario Draghi, voormalig topman van de Europese Centrale Bank (ECB) en premier van Italië, in een recente speech. In deze toespraak geeft Draghi een inkijk in zijn invloedrijke rapport, wat deze zomer volgt. Het rapport werpt een belangrijke blik op de versterking van het Europees concurrentievermogen.

Tien sectoren en missende strategieën

De Italiaan geeft aan dat Europa moet streven naar een onafhankelijke en schone economie. Focus daarbij op de innovatiefste en snelst groeiende sectoren, zoals deep-tech en digitale innovatie. Zijn rapport richt zich op tien macro-sectoren ‘met de hoogste blootstelling aan groene, digitale en beveiligingsuitdagingen’. In de rest van zijn speech besteedt de voormalige Europees topman weinig aandacht aan kennisbeleid, maar wel aan sectoren zoals defensie, telecommunicatie, energie en medicijnen. Ook benoemt Draghi strategieën waar het Europa aan schort, zoals:

  • Een overkoepelende industriële strategie, als aanvulling op het Green Deal Industrial Plan.
  • Een strategie om bij te blijven in wedloop voor leiderschap in nieuwe technologieën.
  • Een strategie om onze traditionele industrieën te beschermen tegen een ongelijk speelveld.
  • Een strategie om ervoor te zorgen dat we de middelen hebben om Europa’s ambities waar te maken zonder onze afhankelijkheid te vergroten.

Innovatie serieus aanpakken

“In het verslag zit radicale verandering, want dat is wat nodig is.” Duidelijk is dat Draghi een aantal vernieuwde voorstellen doet in zijn rapport. Dat is volgens hem nodig omdat Europa steeds verder achteropraakt tegenover haar mondiale concurrenten. Een van de beleidsuitdagingen die de oud-premier ziet, is het verzilveren van de EU’s natuurlijke schaalvoordeel. Door fragmentatie in Europa’s interne markt acteren bedrijven nu vaak de kaders van een lidstaat, in plaats van de gehele Europese markt van 448 miljoen consumenten. Een grotere schaal helpt start-ups bijvoorbeeld om makkelijker te groeien, wat innovatie ten goede komt. Draghi pleit tevens voor betere coördinatie om gezamenlijk en dus Europees te investeren. Hij haalt hierbij het voorbeeld van de Europese supercomputers aan, die ondanks hun kwaliteit nog maar weinig door private partijen worden gebruikt. Hierdoor loopt de EU investeringen en innovatie mis.

Vaardigheden als cruciale productiemiddelen

“Het is cruciaal om het aanbod van geschoolde arbeidskrachten veilig te stellen.” Draghi beschrijft hoe driekwart van Europa’s bedrijven moeite heeft met het aantrekken van de juiste vaardigheden. Deze problemen moet Europa intern oplossen gezien de vergrijzing en negatieve blik op migratie in de Unie. De Italiaan vindt daarom dat Europa moet nadenken over haar organisatie: wat doen we samen en wat doen we nationaal? Gezien de urgentie, mag het antwoord op die vraag niet wachten tot een volgende verdragswijziging, waarschuwt hij. Hij noemt daarbij de optie om met een groep welwillende lidstaten de nodige stappen te nemen, indien andere nog niet klaar voor verandering zijn. Echter, ziet hij liever dat de EU als een geheel reageert op de veranderingen in de wereld.

Context

In haar State of the Union vroeg Ursula von der Leyen, voorzitter van de Commissie, Mario Draghi om via een rapport uit te zoeken wat het Europees concurrentievermogen nodig heeft. Hij spreekt voor zijn rapport met verschillende experts. De verwachting is dat het rapport een aanzienlijke impact zal hebben op het toekomstig Europees beleid. Samen met het rapport van Enrico Letta, over de toekomst van de interne markt, wordt verwacht dat dit ook invloed heeft op de toekomst van het Europees kennisbeleid. In oktober spraken de Europese regeringsleiders al uit dat de EU onderzoek, innovatie, onderwijs en vaardigheden moet stimuleren om haar concurrentiepositie te versterken.