Wederkerigheid als uitgangspunt voor internationale samenwerking
Europese onderzoeksministers willen de onderzoekssamenwerking met derde landen uitbreiden, maar verlangen dat internationale partners hetzelfde bieden. Dat blijkt uit de Raadsconclusies over principes en waarden in internationale onderzoekssamenwerking van de Raad voor Concurrentievermogen in juni. De ministers zijn opzoek naar een kader met uitgangsposities waaraan internationale partners en samenwerkingen moeten voldoen, zoals wetenschappelijke vrijheid, gendergelijkheid, excellentie in onderzoek en bescherming en handhaving van intellectuele eigendomsrechten. Ze sporen de Commissie aan om hierover te spreken met internationale partners. Met de Raadsconclusies reageren de lidstaten op de ‘Global Approach to Research, Innovation, Education and Youth’ en de Marseilleverklaring.
Niet met Rusland
Met Rusland willen de ministers voorlopig niet samenwerking. Zij veroordelen de inval en spreken af om jonge onderzoekers uit Oekraïne te steunen met goede arbeidsomstandigheden en carrièremogelijkheden. Wetenschapsdiplomatie kan de EU internationaal op de kaart zetten als betrouwbare wetenschapspartner en de principes en waarden uitdragen.
Research assessment op de schop
Lidstaten moeten snel werk maken van de manier waarop onderzoek en onderzoekers beoordeeld worden, blijkt uit de Raadsconclusies over Open Science en research assessment. De ministers stellen een aantal principes voor de hervormingen vast, zoals de balans tussen kwantitatieve en kwalitatieve indicatoren, datagebruik, diversiteit, ethiek en onderzoeksloopbanen. Zij moedigen zichzelf en onderzoeksinstellingen aan om vernieuwde beoordelingskaders te promoten. Ook verzoeken zij de Commissie onderzoek te doen naar juridische belemmeringen. Europese Universiteiten kunnen als proefmodel dienen voor de hervormingen. Ten slotte gaan de conclusies ook in op het stimuleren van meertalige publicaties en de benodigde capaciteiten voor academisch publiceren en wetenschapscommunicatie.
Horizon missies dienen vaart te maken
De uitvoering van de missies binnen Horizon Europe kan wat sneller, blijkt uit de Raadsconclusies hierover. De ministers onderstrepen het nut van missies als middel om onderzoek te sturen, maar zetten vraagtekens bij de uitvoering. Zo moet de Commissie dringend op zoek naar andere financiële middelen dan Horizon Europe. De ministers stellen onder meer een label voor, dat projecten uit andere Europese programma’s zou aanmerken als ‘bijdrage aan de missies’. Ook vinden ze dat nationale en regionale initiatieven kunnen bijdragen, maar de ministers schuwen een inspanningsverplichting. In plaats daarvan vragen ze de Commissie om criteria, waarmee ze in eigen land relevante nationale acties kunnen identificeren. Verder benadrukt de Raad het belang van lokale bestuursstructuren in alle lidstaten. Dit kan de deelname van burgers en het maatschappelijk middenveld aan de missies vergroten. Tenslotte wijzen de onderzoeksministers erop dat de Commissie eind 2023 een evaluatie van alle missies dient uit te voeren. Enkel bij een positieve evaluatie kunnen de huidige missies door, en over nieuwe missies wordt nog niet gesproken, aldus de Raad.
Context
Onderzoeksministers vergaderen een aantal keer per jaar in de Raad voor Concurrentievermogen. In reactie op de Raadsconclusies over Open Science spraken de European University Association en Science Europe hun steun uit. De Raadsconclusies raken de Europese Onderzoeksruimte, waarvoor de Commissie in 2020 haar plannen presenteerde. Op verzoek van de Raad voorzag de Commissie de plannen voor de Europese Onderzoeksruimte dit jaar van een uitbreide toelichting.
Mede geschreven door Liza Bex.
