Zwitserland kan gesprekken starten over Horizon Europe-associatie
De Europese Commissie is klaar om verkennende gesprekken te voeren met Zwitserland over associatie tot Horizon Europe, zegt Iliana Ivanova, eurocommissaris voor innovatie, onderzoek, cultuur, onderwijs en jeugd, in een bericht op X. De aankondiging komt nadat de Commissie liet weten op hetzelfde platform dat het een gezamenlijke verklaring met Zwitserland heeft goedgekeurd over het starten van de officiële onderhandelingen over een breed pakket aan afspraken in een samenwerkingsverdrag tussen Zwitserland en de EU. Het gaat voorlopig om verkennende gesprekken over toegang tot Horizon Europe, officiële onderhandelingen beginnen pas als zowel Zwitserland en de EU een onderhandelingsmandaat hebben opgesteld en goedgekeurd over het bredere samenwerkingsverdrag. Beide partijen zijn daar nu mee bezig. Stick to Science, een campagne van de Europese onderzoeksgemeenschap die zich inzet voor associatie van Zwitserland en het VK tot Horizon, reageert verheugd op het nieuws.
Erasmus+ ook weer in beeld
Onder het brede pakket aan afspraken valt ook de mogelijkheid voor associatie tot Erasmus+. Opvallend genoeg zegt de Commissie nog niks over wanneer die verkennende gesprekken kunnen starten. Dat zou volgens geluiden in de wandelgangen te maken kunnen hebben met de personeelscapaciteit bij DG Education and Culture (DG EAC). In vergelijking met Horizon Europe zullen de gesprekken over Erasmus+ ook langer duren: Zwitserland doet namelijk al sinds 2014 niet meer mee als programmaland, dus moet er nog over meer zaken onderhandeld worden vergeleken met Horizon. Ook is er aan de Zwitserse zijde nog geen budgettaire ruimte gemaakt voor toetreding tot Erasmus+, in tegenstelling tot Horizon.
Context
Door middel van een associatieverdrag kan een niet EU-land zoals Zwitserland deelnemen aan EU-programma’s zoals Horizon Europe en Erasmus+. In 2021 liepen de onderhandelingen over een samenwerkingsverdrag tussen Zwitserland en de EU stuk waardoor Zwitserland voorlopig werd uitgesloten voor het Horizon Europe programma, tot ontsteltenis van de kennissector. Aan Horizon 2020 deed zij namelijk nog wel mee. De gesprekken over het samenwerkingsverdrag intensiveerden weer in 2022, wat uiteindelijk leidde tot de huidige gezamenlijke verklaring. Voor Erasmus+ is de situatie anders dan Horizon Europe. Tot 2014 konden Zwitserse studenten deelnemen aan Erasmus+. De Zwitserse regering besloot deze regeling destijds echter niet te verlengen en vangt dit nu op met haar eigen mobiliteitsprogramma. De onderwijscommissie van het Europees Parlement liet deze zomer weten graag te zien dat Zwitserland weer toetreedt tot Erasmus+.
