De Raad kijkt vooruit op het cohesiebeleid na 2027. De hoofdconclusie die de Commissie eerder maakte in het achtste cohesierapport blijft echter onbenoemd: investeringen in onderzoek & innovatie en onderwijs zijn essentieel voor de toekomst van het cohesiebeleid. Wel vraagt de Raad de Commissie om alvast een verkenning te doen voor het nieuwe bestuurskader van het cohesiebeleid. Daarin wil hij speciale aandacht voor enerzijds regio's die in zich in een development trap bevinden en anderzijds regio's met demografische uitdagingen zoals brain drain.   


Raad kijkt vooruit op cohesiebeleid na 2027, maar vergeet vooruit te kijken

Raad voorbij aan werkelijke effecten  

De Raad heeft conclusies aangenomen over het cohesiebeleid van de vorige, huidige en toekomstige programmaperiode. Vooruitkijkend op het cohesiebeleid na 2027 gaat de Raad desondanks voorbij aan de aanbeveling om meer te investeren in onderwijs, onderzoek en innovatie. Deze aanbeveling was te vinden in het achtste cohesierapport van de Commissie en adresseert de zogenaamde development trap voor onderontwikkelde- en transitieregio's. Wel verzoekt de Raad de Commissie om voor het cohesiebeleid na 2027 regio's in een ontwikkelingsval te onderzoeken. Tevens concludeert de Raad dat demografische uitdagingen, zoals brain drain en vergrijzing, meer aandacht vereisen.

Raad wil verdere versimpeling van de cohesieregels

De Raad verzoekt de Commissie om het versimpelen van de cohesieregels ook na 2027 door te zetten. Daarnaast verzoekt hij om de implementatieregels van verschillende EU-programma’s gericht op de ontwikkeling van achtergestelde regio’s te harmoniseren. Belangrijke voorwaarde voor de Raad blijft echter wel dat de administratieve lasten in de lidstaten niet groter worden.

Toegevoegde waarde van huidig cohesiebeleid 

Ook maakt de Raad de balans op van de uitvoering van het huidige cohesiebeleid. Hierin verwelkomt hij de versimpelde en flexibelere implementatieregels. Daarnaast markeert de Raad een aantal elementen, zoals de oplossingen voor het overeenstemmen van cohesiefinanciering met sociale- en klimaatdoelstellingen. Ook juicht hij de mogelijkheden toe om vormen van ondersteuning als financieringsinstrumenten te combineren. Tenslotte is hij blij met de tussentijdse evaluatie en herziening van partnerschapsovereenkomsten in 2025 om nieuwe uitdagingen te identificeren.

Context

Het Cohesiebeleid moet de verschillen tussen Europese regio’s verkleinen en zodanig regionale ontwikkeling stimuleren. Er zijn verschillende fondsen die regio’s ondersteunen in hun ontwikkeling, zoals het Cohesiefonds (CF), het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) en Europees Sociaal Fonds (ESF+). Nederlandse regio’s krijgen de komende jaren twee miljard euro uit deze fondsen voor vergroening, innovatie en inclusiviteit. Het Parlement benadrukte recent het belang van onderwijs, onderzoek en innovatie binnen het cohesiebeleid; het stelde dat hier meer geld heen moet en dat het cohesiebudget vanaf 2027 minstens even hoog moet blijven om verschillen tussen de regio's te verkleinen. De #CohesionAlliance verwelkomt de conclusies van de Raad en herinnert aan haar inzet voor een vereenvoudiging van het cohesiebeleid in de toekomst.

 

Mede geschreven door Julian Zwaal.