De SDG's in EU-beleid

De 17 Sustainable Development Goals laten zich goed samenvatten in het cirkelmodel van de 5 P’s: People, Planet, Prosperity, Peace en Partnership. Onder het sleutelbegrip duurzame ontwikkeling worden de doelen ingezet in het werken naar een evenwicht tussen economische, ecologische en sociale belangen. Alle 17 SDG’s dienen voor de EU dan ook als toetssteen in zowel haar intern als extern beleid; zo komt onder Commissievoorzitter Von der Leyen elk doel ook terug in de zes prioriteiten van de Commissie. Niet alleen doopte de Commissie de Green Deal tot haar nieuwe (duurzame) groeistrategie, maar geeft ze ook de SDG’s een prominente plaats in haar economisch beleid. Zo worden sinds 2020 de vorderingen die elke lidstaat maakt wat betreft de SDG’s mee opgenomen in het Europees Semester. Tot slot ziet de Commissie onderwijs, onderzoek en innovatie als essentiële elementen voor het bereiken van de SDG’s, omdat deze meer inzicht en oplossingen kunnen geven in de huidige maatschappelijke, economische en ecologische uitdagingen. Echter dienen de SDG's eerder als referentiekader in veel EU beleidsstukken, in plaats van een doelgericht kader voor de beleidsimplementatie.

Ook het Directoraat-Generaal Onderzoek en Innovatie (DG RTD) binnen de Europese Commissie werkt in haar nieuwe gewijzigde structuur nu, naast directoraten voor algemene DG-zaken, ook met vier thematische directoraten (Healthy planet, Clean planet, People en Prosperity). Deze sluiten aan bij de interdisciplinaire aanpak die nodig is voor de hedendaagse maatschappelijke uitdagingen en weerspiegelen ook het ideale evenwicht waar de SDG’s naar streven.

De 17 Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen voor 2030

1. Een einde maken aan alle vormen van armoede.
2. Een einde maken aan honger, voedselzekerheid garanderen en duurzame landbouw bevorderen.
3. Een gezonde levensstijl en welzijn voor iedereen, op alle leeftijden.
4. Inclusief, kwaliteitsvol onderwijs en levenslang leren voor iedereen.
5. Gendergelijkheid en empowerment van vrouwen en meisjes.
6. Toegang tot water en sanitaire voorzieningen voor iedereen en duurzaam waterbeheer.
7. Betaalbare, betrouwbare, duurzame en moderne energie voor iedereen.
8. Op lange termijn, inclusieve en duurzame economische groei, volledige werkgelegenheid en waardig werk voor iedereen.
9. Veerkrachtige infrastructuur, inclusieve en duurzame industrialisering en innovatie.
10. Minder ongelijkheid binnen en tussen landen.
11. Inclusieve, veilige, veerkrachtige en duurzame steden.
12. Duurzame consumptie- en productiepatronen.
13. De strijd tegen klimaatverandering en de gevolgen ervan.
14. De bescherming en het duurzame gebruik van oceanen, zeeën en mariene hulpbronnen.
15. De bescherming en het duurzame gebruik van ecosystemen op aarde.
16. Vreedzame en inclusieve samenlevingen, toegang tot justitie voor iedereen en doeltreffende, verantwoordelijke en toegankelijke instellingen op alle niveaus.
17. Middelen voor de uitvoering en een wereldwijd partnerschap voor duurzame ontwikkeling.

SDG’s en onderwijs

Omdat de SDG’s bijdragen aan het bredere globale kader van duurzame ontwikkeling, kunnen er vanuit elke doelstelling links worden gelegd naar onderwijs en vaardigheden. Er is echter één SDG specifiek gewijd aan onderwijs, namelijk SDG 4, ‘Kwaliteitsonderwijs: Verzeker gelijke toegang tot kwaliteitsvol onderwijs en bevorder levenslang leren voor iedereen’. Deze SDG heeft tien subdoelstellingen, variërend van inclusiever onderwijs tot de ontwikkeling van digitale vaardigheden.

De Commissie zet zich onder de overkoepelende Green Deal strategie en door middel van verschillende initiatieven en programma’s in voor het bereiken van dit doel, onder andere door:

• Het strategisch kader onderwijs en opleiding 2020 (ET2020) met onder meer de benchmarks:
  • maximaal 10% voortijdige schoolverlaters;
  • ten minste 40% van de 30-34-jarigen voltooit een vorm van hoger onderwijs;
  • ten minste 15% van de volwassenen neemt deel aan levenslang leren.
• Ook de Europese Onderwijsruimte / European Education Area (EEA) zal tegen 2025 moeten zorgen voor toegang tot kwalitatief onderwijs voor iedereen en op alle niveaus, waarin ook mobiliteit inclusiever en duurzamer zal moeten worden. Het Erasmus+-programma zal in dit kader vanaf 2021 inzetten op inclusievere en groenere mobiliteit, zowel voor scholieren als studenten alsook voor leraren. Daarnaast ziet de Commissie het Europese Universiteiten-initiatief als belangrijk voorbeeld voor alle Europese hogeronderwijsinstellingen, ook wat betreft de implementatie van de SDG’s binnen de EEA. Tot slot spelen ook digitale vaardigheden en sleutelcompetenties voor leven lang leren spelen in de EEA;
• De Europese pijler van sociale rechten, waarin onder hoofdstuk één het recht op kwalitatief en inclusief onderwijs, opleiding en levenslang leren wordt onderstreept;
• Het Cohesiebeleid, dat inzet op de ontwikkeling van vaardigheden en competenties zowel binnen de regio’s als grensoverschrijdend;
• Het Pact for Skills en de in 2020 voorziene update van de Skills Agenda; waarbij EU burgers via verschillende acties beter toegang moeten krijgen tot de juiste opleiding, vaardigheden en ondersteuning;
• De in maart 2020 gepresenteerde strategie voor gendergelijkheid, waarin de Commissie zich richt op het wegwerken van de genderkloof in (digitaal) onderwijs & training (zie ook SDG 5: gendergelijkheid).

SDG’s en onderzoek

Omdat de SDG’s bijdragen aan het bredere globale kader van duurzame ontwikkeling, kunnen er vanuit elke doelstelling sterke thematische links gelegd worden naar O&I. SDG’s die specifiek naar samenwerking en het stimuleren van innovatie verwijzen zijn respectievelijk SDG 9 en SDG 17.

• SDG 9: Industrie, Innovatie en Infrastructuur: “Bouw veerkrachtige infrastructuur, bevorder inclusieve en duurzame industrialisering en stimuleer innovatie.” Deze SDG heeft acht subdoelstellingen, variërend van de inzet voor schonere en milieuvriendelijke technologieën en industriële processen tot het verbeteren van wetenschappelijk onderzoek, het aanmoedigen van innovatie en van meer uitgaven aan publiek en privaat onderzoek en ontwikkeling.
• SDG 17: Partnerschap om de doelen te bereiken: “Versterk de implementatiemiddelen en revitaliseer het wereldwijd partnerschap voor duurzame ontwikkeling.”

De Commissie zet zich in onder de overkoepelende Green Deal strategie en door middel van verschillende initiatieven en programma’s in voor het bereiken van de verschillende SDG’s, onder andere door:

• Horizon 2020, waarbij ten minste 60% van het budget voor duurzame ontwikkelingen wordt voorzien.
• Horizon Europe:
  • Missies, waarbij vier van de vijf missiegebieden moeten bijdragen aan de doelstellingen van de Green Deal. De vijf missiegebieden zijn 1. bestrijding van kanker (zie ook SDG 3); 2. aanpassing aan klimaatverandering (zie ook SDG 13); 3. gezonde oceanen, zeeën, kust- en binnenwateren (zie ook SDG 14); 4. klimaatneutrale en slimme steden (zie ook SDG 11); 5. bodemgezondheid en voedsel (zie ook SDG 2 en SDG 15);
  • Partnerschappen (publiek-privaat), waarvan een groot deel zich ook zal focussen op de klimaatuitdagingen (zie ook SDG 17);
  • Derde pijler ‘Innovative Europe’ met onder andere de EIC voor het stimuleren van disruptieve innovatie en de EIT voor het aanmoedigen van lokale innovatie-ecosystemen;
  • Minstens 35% van het budget naar klimaatgerelateerd onderzoek.
• De vernieuwde Europese Onderzoeksruimte of European Research Area (ERA) waarin ook in het kader van de Europe 2020-strategie lidstaten worden opgeroepen om 3% van het bbp te investeren in onderzoek;
• Het Cohesiebeleid, met daarin geoormerkt budget voor innovatie, het concurrentievermogen van mkb, duurzaam transport en smart energy;
• Het InvestEU-programma dat strategische investeringen ondersteunt om zo publieke en private investeringen aan te trekken. Met focus op specifieke sectoren en in het kader van de Green Deal ook focus op de strijd tegen klimaatverandering;
• Het nieuwe industriebeleid, met daarin ook aandacht voor de Important Projects of Common European Interest (IPCEI’s) en een nieuw mkb-beleid;
• De in maart 2020 gepresenteerde strategie voor gendergelijkheid, waarin de Commissie bijvoorbeeld binnen de EIC meer vrouwelijke ondernemers wil ondersteunen bij het leiden van start-ups en innovatieve mkb’s (zie ook SDG 5: gendergelijkheid).
• Onder het Digital Europe-programma is specifieke aandacht voor de ontwikkeling van digitale vaardigheden en een betere toegang tot digitale technologieën, ook in het onderwijs. In 2020 volgt ook een update van het Digital Education Action Plan. In dit plan staan de ondersteuning van technologiegebruik en de ontwikkeling van digitale competenties in het onderwijs centraal. Digitalisering kan met name gelinkt worden aan SDG 4.4.

Laatste update op 29 augustus 2024