Transformatie hoger onderwijs
Met de aankomende strategie voor het hoger onderwijs wil de Commissie een visie realiseren op de hogeronderwijsinstellingen van de toekomst, prioriteitsgebieden identificeren en een routekaart aan acties op Europees en nationaal niveau presenteren. Als overkoepelend doel moet de strategie instellingen in staat te stellen te floreren door het verbeteren van de randvoorwaarden op het gebied van wetgeving en financiering, aldus de European University Association (EUA). Een beter verbonden en gesimplificeerd wetgevingskader op Europees en nationaal niveau is noodzakelijk, net als duurzame financiering. Om instellingen bij te staan in de uitvoering van hun verschillende missies – onderwijs, onderzoek, innovatie en dienstbaarheid richting de maatschappij - is het volgens de EUA verder zaak dat de strategie als basis dient voor de verdere ontwikkeling van de Europese Onderwijsruimte, Europese Onderzoeksruimte, Europese Hogeronderwijsruimte en de toekomstige Europese Innovatieruimte. Daarnaast wijst de EUA op de noodzaak van contextspecifieke hervormingen op nationaal niveau om zo een transformatie van het Europese hoger onderwijs mogelijk te maken.
Wat dient in de strategie te staan?
De strategie moet institutionele autonomie en academische vrijheid promoten en beschermen, aldus de EUA. Hierbij hebben niet alleen de EU en nationale overheden, maar nadrukkelijk ook universiteiten zelf een rol te spelen. Daarnaast hebben volgens de EUA onder meer de volgende thema’s prioriteit in de strategie: een hervorming van de erkenning & waardering van staf, het ondersteunen van duurzaamheidsambities, het in kaart brengen van de impact van datawetgeving op instellingen, het wegnemen van barrières voor transnationale samenwerking, het promoten van internationale openheid en het bevorderen van leven lang leren in onderwijs. De strategie zou echter niet moeten voorzien in een top-down aanpak en overbodige wetgevingskaders die de complexiteit vergroten. Ook meldt EUA dat de Europese Universiteiten-allianties niet als voornaamste vehikel voor de implementatie van de strategie zouden moeten dienen; die dient immers ten goede te komen aan het gehele spectrum van hoger onderwijs.
Context
Een strategie voor de transformatie van het Europese hoger onderwijs werd aangekondigd in de Mededeling voor de Europese Onderwijsruimte. Naar verwachting wordt de strategie begin volgend jaar gepubliceerd onder de titel ‘European Strategy for Universities’. Tijdens de OJCS-Raad van mei dit jaar bespraken de onderwijsministers de hervorming van het hoger onderwijs. Zij benadrukten onder andere dat barrières voor transnationale samenwerking moeten worden weggenomen. Nederland heeft daarnaast het belang onderstreept van het betrekken van instellingen voor hoger beroepsonderwijs in de visie voor de toekomst van het hoger onderwijs.
