Skills als topprioriteit
De Europese Unie wordt een Skills Union en daar mag Roxana Mînzatu aanwerken. De Roemeense kandidaat-commissaris en beoogd uitvoerend vicevoorzitter voor mensen, skills en paraatheid krijgt met haar opdrachtbrief van Von der Leyen een uitgebreid portfolio met een hele to-do-lijst. Mînzatu is hoofdverantwoordelijk voor het menselijk kapitaal van de EU als sleutel tot het Europees concurrentievermogen, wat centraal staat in Von der Leyen’s nieuwe plannen. Skills zijn hier van cruciaal belang: zonder de juiste vaardigheden geen welvarend en productief Europa. Als uitvoerend vicevoorzitter heeft Mînzatu namelijk een dubbele taak: vaardighedenbeleid vormgeven én zorgen dat vaardigheden terugkomt in alle andere beleidsterreinen. Dit betekent dus dat vaardigheden een topprioriteit zijn voor de nieuwe Commissie.
De vaardighedenkloof vullen
Het vaardighedentekort dat heerst in Europa is de grootste uitdaging die Mînzatu moet aanvechten. Zo moeten vaardigheden en andere kwalificaties beter en automatisch erkend worden in alle lidstaten via een Skills Portability Initiative. Vooral basisvaardigheden en STEM-vaardigheden zijn cruciaal, waarvoor een Mînzatu een actieplan moet maken. Het behouden van de juiste skills kan volgens Von der Leyen niet zonder het aantrekken van de juiste skills vanuit buiten Europa. Het beginnende werk van de EU Talent Pool, moet Mînzatu dus ook verder zetten.
Weinig over toekomst EEA en Erasmus+
Onder Mînzatu’s portfolio vallen alle onderwijssectoren, al wordt onderwijs niet expliciet benoemd in haar titel. Hierdoor is er na lange tijd weer één commissaris verantwoordelijk voor de hele waaier. Mînzatu krijgt daardoor ook de taak om verder te werken aan de Europese Onderwijsruimte (EEA) en om Erasmus+ te versterken, zonder daar meer details bij te krijgen. Hierbij benoemt Von der Leyen niet dat de EEA tegen 2025 voltooid moet zijn, zoals de vorige commissaris werd opgedragen en er een nieuw Erasmus+ in elkaar moet worden gezet.
Denkt er nog iemand aan de CoVEs?
Ook het Europees diploma laat Von der Leyen niet gaan om studentenmobiliteit te versterken, samen met het verder ondersteunen van de Europese Universiteiten. Ondanks de grote aandacht voor vaardigheden, benoemt Von der Leyen niet de Centres of Vocational Excellence. Wel moet er een Europese strategie voor het mbo komen om het aantal mensen met een mbo-diploma in Europa te stimuleren.
Waar onderwijs werkgelegenheid ontmoet
De meeste lidstaten kampen ook met een lerarentekort, wat een grote factor vormt bij het verslechteren van het (basis)onderwijs in de EU-landen. Om dit op te lossen wil Von der Leyen dat Mînzatu hier ook haar handen vies maakt. Een EU Teachers Agenda moet de werkomstandigheden en carrièreperspectieven van leraren verbeteren. Ook stelt Von der Leyen een European Schools Alliance voor om scholen beter te laten samenwerken over de grenzen. Aangezien dit via meerdere initiatieven al mogelijk is voor het mbo, hbo en wo, lijkt dit voorstel zich juist te richten op het po/vo.
Nieuwe ambities … nieuwe kansen?
Voor de nieuwe ambities rondom onderwijs geldt altijd dezelfde vraag: maar hoe? Onderwijs is geen bevoegdheid van de EU en de Commissie kan dus alleen maar aanbevelingen doen ter ondersteuning van het nationaal onderwijs. De nieuwe voorstellen zullen voornamelijk in de vorm van Raadsaanbevelingen komen, tenzij bepaalde initiatieven een plekje krijgen in het volgende Erasmus+? Hoe dan ook geeft de positie van Mînzatu extra gewicht aan onderwijs in Europa de komende jaren.
Wie is Mînzatu?
Mînzatu heeft zich in haar carrière voornamelijk beziggehouden met Europese fondsen op nationaal niveau, zo was ze staatssecretaris voor Europese Fondsen, later minister voor Europese Fondsen en ook staatssecretaris voor Europese investeringen en projecten. Van Europese programma’s zal ze dus wellicht veel afweten, maar haar ervaring met onderwijs lijkt vrij miniem. Wél was ze drie jaar lang uitvoerend manager bij een non-profit stichting voor een Roemeense business school.
Context
Nu Von der Leyen haar kandidaat-commissarissen heeft geselecteerd en hun portfolio’s heeft onthuld mede met een opdrachtbrief, zal het Parlement de kandidaten nog goedkeuren. Hiervoor zullen de verschillende commissies eerst hun betreffende kandidaat grillen, waarna het hele Parlement nog een oordeel mag geven. Voor Mînzatu zal niet alleen de onderwijscommissie (CULT) maar ook de werkgelegenheid-commissie (EMPL) haar de duimschroeven aanzetten. De Bulgaarse Ekaterina Zaharieva is de beoogd commissaris voor onderzoek en innovatie.
