Zoals gepland
Als het op dit moment aan de Commissie ligt gaat er in 2024 3,7 miljard euro naar Erasmus+ en 12,8 miljard euro naar Horizon Europe. Dat blijkt uit het persbericht. Die bedragen liggen in lijn met de voorziene planning binnen het huidige Meerjarig Financieel Kader (MFK). Dat is goed nieuws te noemen. Dat zit zo: in 2024 moet begonnen worden met de terugbetaling van de leenkosten van herstelpakket NextGenerationEU. Die kosten vallen momenteel hoger uit dan vóór ingang van het MFK begroot is, door de oplopende inflatie. In plaats van de reguliere (kennis)programma’s ter compensatie te korten, zoals werd gevreesd door het Parlement, kiest de Commissie daar nu dus niet voor. In plaats daarvan boort zij bestaande flexibiliteitsmogelijkheden binnen het MFK aan om de oplopende terugbetalingskosten te dekken, waaronder het Flexibility Instrument.
Interimevaluatie MFK
Helemaal rustig kunnen kennisliefhebbers niet slapen. Later in juni dit jaar zal de Commissie een tussentijdse evaluatie van het MFK presenteren, om meer begrotingsruimte te vinden voor actuele politieke prioriteiten, zoals het voortzetten van steun aan Oekraïne. De begrotingsruimte die er aan het begin van het MFK was is namelijk al bijna helemaal opgebruikt. Het budgettair inspelen op de coronapandemie, de inval in Oekraïne en ad-hoc ambities richting strategische autonomie, om maar wat voorbeelden te noemen, zijn hier debet aan. Zonder al inhoudelijk inzicht te geven in de verschuivingen die mogelijk voortvloeien uit de evaluatie, stelt de Commissie wel vast dat eventuele implicaties voor de jaarbegroting van 2024 naderhand zullen worden onderhandeld. Dit betekent dat de nu gepresenteerde conceptbegrotingscijfers voor Erasmus+ en Horizon Europe nog zouden kunnen veranderen als gevolg van de interimevaluatie van het MFK.
Overige programma’s
De bedragen die de Commissie aan andere relevante programma’s wil toekennen in 2024 zijn als volgt: 47,9 miljard euro voor de structuurfondsen, 1,3 miljard voor Digital Europe, 754 miljoen voor EU4Health, 638 miljoen voor het European Defence Fund, 348 miljoen voor InvestEU en 1,5 miljard voor het Just Transition Fund.
Context
In het begrotingsakkoord van 2023 werd er 3,67 miljard euro aan Erasmus+ en 12,4 miljard aan Horizon Europe toegekend. Later kwamen daar voor zowel Erasmus+ als Horizon verhogingen bij. Voor Erasmus+ betekent dat dat er van een lineaire begrotingsoploop binnen het huidige MFK geen sprake meer is, zoals oorspronkelijk bedoeld werd, omdat er al geld naar voren is gehaald. Voor Horizon Europe betekent dat dat er geen stijging is ten opzichte van vorig jaar, maar dat programma kent überhaupt slechts minimale verschillen tussen de afzonderlijke begrotingsjaren binnen het MFK. In aanloop naar de conceptbegroting 2024 pleitten zowel het onderzoeks- als het onderwijscomité in het Parlement voor adequate financiering voor Horizon en Erasmus+. Het Parlement sorteerde eerder al voor op de interimevaluatie van het MFK: zij benadrukte dat programma’s niet in gevaar gebracht mogen worden door het terugbetalen van leningen uit het herstelfonds. Het is de vraag hoe lang bestaande flexibiliteitsinstrumenten binnen het MFK in staat blijven om dat soort noodzakelijk geachte budgettaire verschuivingen op te vangen. Op de iets langere termijn lijken nieuwe inkomstenbronnen voor de EU, zoals eigen middelen, absoluut noodzakelijk om de (kennis)programma’s te blijven vrijwaren van financiële offers.
