O&I en onderwijs
Onderzoek en innovatie, onderwijs, het mkb en gezondheidssystemen zijn gebaat bij de structuurfondsen, zo laat het 2021 Summary Report on the Implementation of the European Structural and Investment Funds (ESI Funds) van de Commissie zien. De fondsen uit de vorige programmaperiode zijn goed voor 461 miljard euro. Inclusief nationale co-financiering komt het totaalbedrag aan gegenereerde investeringen op 640 miljard euro. Hiervan is 66 miljard beschikbaar voor onderzoek- en innovatiegerelateerde activiteiten, bijvoorbeeld in het kader van slimme specialisatiestrategieën. Dankzij de structuurfondsen werkten bijna 45.000 bedrijven samen met onderzoeksinstellingen en introduceerden 24.000 bedrijven nieuwe producten. Ook hebben 11.000 onderzoeksinstellingen deelgenomen aan interregionale of transnationale samenwerkingsprojecten. De structuurfondsen maakten verder 47 miljard beschikbaar voor investeringen in onderwijs en vaardigheden. Hiermee zijn onder meer 21,8 miljoen mensen geholpen met trainingsprogramma’s en hebben 7,4 miljoen mensen een kwalificatie behaald.
Mkb, gezondheid en klimaat
Via de structuurfondsen wordt er maar liefst 105 miljard euro geïnvesteerd in het concurrentievermogen van het mkb. In totaal zijn er om en nabij 3 miljoen bedrijven ondersteund. De bijdrage van de fondsen aan gezondheidssystemen heeft een vlucht genomen nadat de coronapandemie haar intrede deed. Inclusief REACT-EU, onderdeel van het Europees herstelfonds, maar geïmplementeerd via de structuurfondsen, is er zo’n 72 miljard euro besteed aan de bestrijding van de pandemie. Verder valt uit het rapport op dat de klimaatdoelstelling ruimschoots gehaald wordt. De afspraak is dat 24 procent van de fondsen een bijdrage leveren aan klimaatactie. Dat percentage staat nu op 28%. Voor de nieuwe programmaperiode moet ten minste 30% aan klimaatactie worden besteed.
Context
De structuurfondsen bestaan uit verschillende programma’s: het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO); het Europees Sociaal Fonds (ESF); het Cohesiefonds (CF); het Europees Fonds voor Landbouw en Plattelandsontwikkeling (Elfpo) en het Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij (EFMZV). De programma’s beogen bij te dragen aan verdere sociaal-economische convergentie, territoriale cohesie en de groene en digitale transitie. Het jaarlijkse Summary Report houdt de implementatie van de fondsen bij. Ondanks dat de structuurfondsen uit het huidige Meerjarig Financieel Kader nu operationeel zijn, kunnen projecten nog aanspraak maken op financiering uit de vorige programmacyclus tot het eind van 2023. Voor Nederland komt de totale investeringssom vanuit de structuurfondsen en nationale co-financiering over 2014-2020 neer op bijna 5 miljard euro.
