Meer samenwerking, minder schoolverlaters
De uitvoering van de acties van de Europese Onderwijsruimte (EEA) is goed op weg en de eerste vooruitgangen zijn te zien. Dat blijkt uit het rapport ‘Progress towards the achievement of the European Education Area’. De gezamenlijke EEA-ambitie zorgt voor meer samenwerking. Verder is er een afname te zien in het aantal voortijdige schoolverlaters en nemen er meer kinderen en studenten deel aan en hoger onderwijs. In Nederland steeg het aantal deelnemers in het hoger onderwijs van 47% naar 55%.
Status EEA-acties
Om de EEA te bewerkstelligen zijn veertig acties uitgezet. Veertien van deze veertig acties zijn strategische initiatieven, bedoeld om vooruitgang te boeken op de belangrijkste aandachtsgebieden voor onderwijshervorming. Van de veertig uitgezette acties zijn er verscheidene aangenomen en gelanceerd, waaronder:
- European Universities initiative: deze actie moet een brug slaan tussen hoger onderwijs, onderzoek, innovatie en samenleving. Het initiatief wordt gefinancierd door Erasmus+ en na de meest recente oproep zijn er nu 44 Europese universiteiten, waarbij 340 hoger onderwijsinstellingen betrokken zijn. De volgende stap is uitbreiding tot 60 allianties, waarbij 500 universiteiten betrokken zijn medio 2024. In het kader van het European Excellence Initiative zijn er mogelijkheden voor de ondersteuning van de onderzoeks- en innovatiedimensie van de Europese universiteiten.
- Centres of vocational excellence: er is onder deze actie al meer dan 90 miljoen gegaan naar 25 projecten in 2021 en 2022, tevens gefinancierd door Erasmus+. Deze projecten moeten een drijvende kracht zijn achter hervormingen in het mbo. Dat moet leiden tot hoogwaardigere carrièremogelijkheden. De selectie van projecten in het kader van de oproep voor 2022 wordt in het begin van 2023 afgerond.
- European Strategy for Universities: deze actie is in april 2022 door de Raad aangenomen en wordt momenteel geïmplementeerd. De European Strategy for Universities is een oproep aan lidstaten en hoger onderwijsinstellingen in heel Europa om hun krachten te bundelen. Het streeft naar de ontwikkeling van een echte Europese dimensie in het hoger onderwijs, gebaseerd op gedeelde waarden. Hiermee moet transnationale samenwerking in het hoger onderwijs naar een intensiever niveau worden getild.
- A European approach to microcredentials for lifelong learning and employability: deze actie is in juni 2022 door de Raad aangenomen en ontvangt steun via Erasmus+. Alle nodige stappen zijn nu aanwezig voor de erkenning van microcredentials. De actie heeft als doel verstrekkers van microcredentials te ondersteunen door een EU-norm toe te passen op het ontwerp en het gebruik ervan en zo inclusie en gelijke kansen te stimuleren.
In dit document staat voor alle veertig acties de huidige status omgeschreven.
Nog lang niet af!
Om de EEA zoals gepland in 2025 te voltooien is er nog voldoende werk aan de winkel. Zo zijn er systematische lange termijninspanningen vereist om de kwaliteit en inclusie in het onderwijs en opleiding te verbeteren. Daarnaast moet er nadruk komen op: het implementeren van EEA-acties in de lidstaten; op investeringen in de kwaliteit van onderwijs door middel van samenvoeging van EU- en nationale middelen; en op gedegen monitoring van de EEA-acties. Bovendien zijn er nog uitdagingen waar het onderwijs mee te maken heeft: de Covid-19-pandemie en de opvang van gevluchte leerlingen en docenten uit Oekraïne. Voor een gedegen aanpak van deze nieuwe uitdagingen is een gezamenlijke inzet voor de EEA essentieel, aldus het rapport.
Context
De Commissie en de lidstaten werken samen aan de realisatie van de EEA tegen 2025. De EEA moet het Europese onderwijssystemen toekomstbestendig maken. De Commissie legt hierbij de nadruk op nieuwe initiatieven, meer investeringen en een nauwere samenwerking tussen de Europese lidstaten. Een van de fundamenten van de Onderwijsruimte is een beleidsuitwisseling om leren te verbeteren. In de EEA staan 40 acties centraal. Het voortgangsverslag dient als inbreng voor de tussentijdse evaluatie van de EEA in 2023. Volgens de Commissie zal het onderwijs budget verdrievoudigen tussen 2021 en 2027 ten opzichte van de periode 2014-2020.
Mede geschreven door Julian Zwaal.
