Op naar de Europese Onderwijsruimte, en daar voorbij
Inclusie, digitaal en groen zijn de drie buzzwoorden in het nieuwe Europees strategisch kader voor onderwijs & training, kortgezegd ET2030. Tijdens een informele Onderwijsraad werden de Onderwijsministers geïnformeerd over de resolutie van het ET2030 die eerder via een schriftelijke procedure was aangenomen in de Raad. Aan de hand van het ET2030-kader zullen de Commissie, de lidstaten en het onderwijsveld samen verder werken aan de realisatie van de Europese Onderwijsruimte. Dit beleidskader bouwt voort op de resultaten van het ET2020-kader en zet een nieuwe visie uiteen met benchmarks voor de komende tien jaar. Het ET2030 is opgebouwd aan de hand van twee werkcycli, waarbij de concrete actiepunten voor de eerste werkperiode van 2021-2025 ook zijn opgenomen in de resolutie.
De vijf strategische pijlers en concrete acties
Het ET2030- kader definieert vijf strategische prioriteiten voor Europese samenwerking voor de komende tien jaar. Deze prioriteiten vallen samen met de strategische pijlers voor de nieuwe Europese Onderwijsruimte, die men wil realiseren in 2025.
- Verbetering van kwaliteit, gelijke kansen, inclusie en succes in het onderwijs
De notie van inclusiviteit sijpelt door het gehele nieuwe ET2030-kader, waarin de EU kansarme en kwetsbare groepen betere toegang tot hoogstaand onderwijs wil verschaffen. Ook gender mainstreaming komt nadrukkelijk naar voren en een nieuw kwaliteitskader voor opvang en onderwijs voor jonge kinderen heeft een plaats gekregen.
- Levenslang leren en mobiliteit voor iedereen realiseren
Hieronder valt de actualisering van het nieuwe Erasmus+ om een grotere verscheidenheid aan deelnemers te verwelkomen en om combinaties van online en fysieke uitwisselingen te faciliteren. Ook wordt nogmaals het belang van automatische wederzijdse erkenning van kwalificaties en opleidingen benadrukt. De inbedding van microcredentials in het ET2030-kader is nieuw en zal levenlang leren voor afgestudeerden verder moeten stimuleren.
- De professionalisering van leraren
Het ET2030 legt veel meer nadruk op het beroep van leraren – en terecht – want al jaren kampen verschillende landen, waaronder Nederland, met lerarentekorten. Daarnaast zet ET2030 meer in op digitale vaardigheden van leraren en het stimuleren van internationale mobiliteit, waarbij ook de Erasmus Teacher Academies een sleutelrol gaan spelen.
- Versterking van het Europese hoger onderwijs
De Commissie en de lidstaten willen het Europese hoger onderwijs aan de hand van een transformatieagenda voor het hoger onderwijs versterken. Een belangrijke rol wordt weggelegd voor het Europese Universiteiten-initiatief. Andere belangrijke thema's zijn onder andere optimale “brain circulation”, een betere link met de arbeidsmarkt en de rol van het hoger onderwijs in de “knowledge square”. Het Joint Research Centre bepleitte eerder dat ook de rol van het beroepsonderwijs in de knowledge square zou moeten worden ingebed in het ET2030-kader, maar dit is niet opgenomen in de resolutie.
- Ondersteunen van de groene en digitale transities
De Commissie en de lidstaten willen vol inzetten op het creëren van digitale infrastructuren en het inbedden van digitale competenties in alle onderwijslagen. Binnen het Actieplan voor Digitaal Onderwijs gaat de Commissie een Digital Education Hub oprichten, om goede praktijken te delen. Daarnaast zet het ET2030 in op het algemeen vergroenen van het onderwijs en haar infrastructuur, en het bevorderen van onderwijsconcepten zoals Education for Sustainable Development en Global Citizenship Education.
Benchmarks krijgen (kleine) update
In totaal zijn er in ET2030 zeven indicatieve doelstellingen opgenomen. Opvallend zijn de nieuwe benchmarks voor het beroepsonderwijs en voor digitale vaardigheden, die in eerdere strategische kaders nog ontbraken.
Overzicht update van de benchmarks
|
ET2020
|
ET2030
|
Verandering
|
|
Minimaal 95% van alle kinderen moet voorschools onderwijs krijgen
|
Minimaal 96% van alle kinderen moet voorschools onderwijs krijgen
|
↑1%
|
|
Minder dan 15% van alle 15-jarigen mag onvoldoende scoren voor lezen, rekenen en exacte vakken
|
Minder dan 15% van alle 15-jarigen mag onvoldoende scoren voor lezen, rekenen en exacte vakken
|
=
|
|
Maximaal 10% voortijdige schoolverlaters onder alle 18- tot 24-jarigen
|
Maximaal 9% voortijdige schoolverlaters onder alle 18- tot 24-jarigen
|
↓1%
|
|
Minstens 40% van de 30- tot 34-jarigen moet een diploma hoger onderwijs hebben
|
Minstens 45% van de 25- tot 34-jarigen moet een diploma hoger onderwijs hebben
|
↑5% en bredere reikwijdte
|
|
Minstens 15% van alle volwassenen tussen 25-64 jaar moet deelnemen aan een vorm van leren in de laatste 4 weken
|
Minstens 47% van alle volwassenen tussen 25-64 jaar moet deelnemen aan een vorm van leren in de laatste 12 maanden tegen 2025
|
Gemeten op basis van laatste 12 maanden in plaats van laatste 4 weken
|
|
Minstens 20% van alle universitaire afgestudeerden en 6% van alle 18- tot 34-jarigen moet een deel van hun studie of opleiding in het buitenland hebben gevolgd
|
-
|
Niet opgenomen
|
|
Minstens 82% van alle afgestudeerden (20- tot 34-jarigen met tenminste een diploma middelbaar onderwijs) moeten tussen één en drie jaar na hun afstuderen een baan hebben gevonden
|
-
|
Niet opgenomen
|
|
|
Het aandeel van de slecht presterende leerlingen uit groep acht in computer- en informatievaardigheden zou minder dan 15% moeten bedragen
|
Nieuw
|
|
|
Minstens 60% van alle afgestudeerden in het beroepsonderwijs leerde tijdens zijn/haar studie op de werkplek tegen 2025
|
Nieuw
|
Hoe nu verder?
De Commissie zal samen met de lidstaten werken aan een governance structuur en hoopt in 2021 hier overeenstemming over te bereiken. Vooralsnog is de Commissie voornemens de setup van ET2020 te handhaven, met werkgroepen, formaties van directeuren-generaal en peer learning instrumenten.
Ook inclusie en covid-19-pandemie op agenda Raad
Naast ET2030 stonden er nog meer punten op de agenda van de informele Onderwijsraad. Zo lanceerde de Portugese voorzitter ook een initiatief voor een online platform waar lidstaten best practices kunnen delen over hoe om te gaan met de uitdagingen die de covid-19-pandemie met zich meebrengt. Daarnaast werd een beleidsdebat gevoerd over inclusie en gelijke toegang tot onderwijs. Het Portugees voorzitterschap is voornemens tijdens de volgende bijeenkomst in mei Raadsconclusies over dit onderwerp aan te nemen, en kijkt ondertussen welke EU-financieringsinstrumenten hieraan kunnen bijdragen.
Context
De EU-lidstaten en de Commissie werken sinds 2002 nauw samen om de nationale hervorming van onderwijs- en opleidingsstelsels te steunen. Het nieuwe strategische kader voor onderwijs & training is het derde kader en de opvolger van ET2020. Het vorige strategisch kader werd geschetst ten tijde van de wereldwijde economische crisis. Ook binnen het nieuwe kader voor 2030 vinden de gevolgen van een wereldwijde coronacrisis zijn weerklank.
